بهداشت دهان و دندان به معنی تمیز نگه‌داشتن دهان و دندان به منظور جلوگیری از ایجاد مشکلات دندانی است که رایج‌ترین آنها پوسیدگی، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان می‌باشد.
برخی از بیماری‌های دهان برای بهبودی و بازسازی بافت‌های دهان (به عنوان مثال، در بیماری‌هایی مانند بیماری‌های لثه، التهاب و عفونت لثه یا روش‌های مختلف جراحی) به رعایت بهداشت دهان و دندان به طور مناسب نیاز دارند.
با این وجود، گاهی اوقات حتی در بیمارانی که به خوبی از دندان‌های خود مراقبت می‌کنند نیز مشکلاتی پیش می‌آید. بنابراین، مهم است که بتوانیم علائم مشکلات دندانپزشکی را تشخیص داده و بدانیم چگونه آنها را رفع کنیم. با اینکه دندانپزشک ممکن است در شرایط اضطراری دندان‌های شما را ترمیم کند اما مسئولیت سلامت دندان‌های شما با خودتان است.
دهان شما مانند هر قسمت دیگر بدن شما است. اگر از آن به خوبی مراقبت کنید، به احتمال زیاد مشکلات کمتری برایتان ایجاد می‌کند و ترفند مورد نیاز برای حفظ سلامتی عالی، مراقبت و نگرش عملی است. بنابراین، با مراقبت از دندان‌هایتان هم سلامتی خود را تضمین می‌کنید. متخصصین کلینیک دندانپزشکی ویستا توصیه می‌کنند که حداقل دو بار در سال برای معاینه به دندانپزشکی مراجعه کرده و در مورد مراقبت از دندانها و بهداشت دهان مطالبی بدانید تا بتوانید از بروز هرگونه مشکل برای دندان‌هایتان پیشگیری کنید.
شما می‌توانید با تماس با شماره‌های مشاوره‌های لازم را برای بهداشت دهان و دندان دریافت کنید. همکاران ما جهت رزرو نوبت و ارائه خدمات شما را راهنمایی خواهند کرد.
چرا بهداشت دهان و دندان مهم است؟
وجود دندان‌های سالم و ترمیم‌های دندان که مدت طولانی دوام خواهند داشت (پرکردن دندان، روکش کردن دندان، بریج دندان، دندان مصنوعی، ایمپلنت دندان و غیره) رابطه مستقیم با رعایت منظم و مرتب بهداشت دهان و دندان دارد.
اقداماتی که به منظور رعایت بهداشت دهان و دندان به منظور جلوگیری از پوسیدگی، بیماری‌های لثه، ورم و التهاب لثه و خرابی دندان انجام می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
- حداقل یک سوم مواردی که بزرگسالان دندان‌های خود را از دست می‌دهند به‌علت وجود بیماری‌های پریودنتال و عوارض آنها است.
- پوسیدگی دندان رایج‌ترین بیماری است. پوسیدگی باعث مینرالیزه شدن استخوان و خرابی بافت‌های سخت دندان می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند تغییرات غیر قابل بازگشتی در ساختار دندان ایجاد کرده و همچنین باعث عفونت بافت‌های اطراف و در نهایت از دست دادن دندان شود.
- رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان پیش نیاز بازسازی موفق ایمپلنت دندان است. علاوه بر این، تخصصی‌ترین و گران قیمت‌ترین ترمیم‌ها نیز در صورت عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان به زودی از بین خواهند رفت. به عبارتی، بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند تا حد زیادی منجر به خرابی شود.
در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان چه مشکلاتی پیش خواهند آمد؟
پس از هر وعده غذایی، پلاک دندان روی سطح دندانها، لثه‌ها یا پروتزهای دندان، مخصوصا نزدیک حاشیه‌ی لثه ها جمع می‌شوند. پلاک دندان یک بیوفیلم یا فیلم زیستی است که معمولا به رنگ زرد روشن بوده و به طور طبیعی توسط باکتری‌های موجود در دهان که سعی دارند خود را به سطح نرم دندان برسانند گسترش می‌یابد. پلاک پناهگاهی برای میکروارگانیسم‌های دهانی است و در حفره دهانی رشد می‌کند تا زمانی که بتواند به شکل یک سنگ معدنی (که به نام رسوب نیز معروف است) در آید.
معمولا، دندانپزشک‌ها توصیه می‌کنند که دندانها حداقل دومرتبه در سال به طور تخصصی جرم‌گیری شود. جرم‌گیری تخصصی شامل پوسته پوسته کردن یا تراشیدن دندان، براق کردن دندان و سپس فلوراید تراپی است.
در مدت زمان میان دو جرم گیری تخصصی (که بسیار موثر است)، رعایت بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از رشد پلاک و رسوبات ضروری است زیرا پلاک و رسوبات باعث ایجاد مشکلاتی که در بالا ذکر شد می‌شوند.
روش‌های مختلف رعایت بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن
مسواک زدن مهمترین عمل برای رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان است. تحقیقات پزشکی جدید نشان داده‌اند که مسواک زدن صحیح از ایجاد پوسیدگی، بیماری پریودنتال (التهاب و عفونت لثه و استخوان‌های اطاف) و یا بیماری‌های لثه که باعث از دست رفتن دندان می‌شوند، جلوگیری می‌کند.
مسواک زدن صحیح حداقل 2 دقیقه وقت می‌گیرد. باید به خط لثه، قسمت‌های غیر قابل دسترس عقب دندانها و قسمت‌های اطراف پرشدگی‌ها، تاج دندانها و دیگر قسمت‌های پر شده توجه ویژه داشت. دندان مصنوعی‌های متحرک را باید برداشته و جداگانه تمیز کرد.
- سطح خارجی دندان‌های بالا و سپس سطح خارجی دندان‌های پایین را تمیز کنید.
- سطح داخلی دندان‌های بالا و سپس سطح داخلی دندان‌های پایین را تمیز کنید.
- قسمت‌هایی از دندان که با آنها غذا جویده می‌شود را تمیز کنید.
- برای اینکه هنگام تنفس احساس تازه‌تری داشته باشید، روی زبان را نیز مسواک بزنید.
انتخاب مسواک
مسواکی که موی نرم دارد بهترین مسواک برای از بین بردن پلاک و ذرات غذا از روی دندانها است. مسواک‌هایی که سر کوچکی دارند نیز برای این کار مناسب هستند زیرا بهتر می‌توانند به قسمت‌های مختلف دهان، از جمله دندان‌های عقب که دسترسی به آنها سخت است، برسند.
مسواک برقی بهتر می‌تواند دندانها را تمیز کند، مخصوصا در افرادی که مشکل مسواک زدن داشته یا مهارت کمی در استفاده از دستشان دارند.
هر زمان که علائم فرسودگی بر مسواک ظاهر گردد، یا حداکثر هر سه ماه یکبار، مسواک باید عوض شود. (یعنی اگر مسواک قبل از سه ماه فرسوده شد باید عوض شود و حتی اگر تا سه ماه فرسوده نشد، باز هم باید بعد از سه ماه عوض شود).
انتخاب خمیر دندان
خمیردندان‌های زیادی برای انواع مختلف دندانها از جمله دندان‌های پوسیده، دندان‌های مبتلا به بیماری‌های لثه، دندان‌های لکه‌دار، دندان‌های جرم‌دار و دندان‌های حساس وجود دارند. در شرایطی که تعداد خمیردندان‌ها زیاد است، بهتر است از دندانپزشک خود بپرسید که کدام خمیر دندان را توصیه می‌کند.
به یاد داشته باشید که نوع خمیردندان یا مسواک مهم نیست بلکه تعداد دفعات مسواک زدن و مدت زمانی که هر دفعه صرف مسواک زدن می‌شود عوامل مهمی هستند که منجر به بهداشت خوب دهان و دندان و سلامت دندانها می‌شوند.
یک مسواک بین دندانی، که مسواک پروکسی یا اینترپروکسیمال نیز نامیده می‌شود، نوعی مسواک کوچک است که معمولا یکبار مصرف بوده و برای تمیز کردن بین دندانها و بین سیم‌های بریس‌ها و دندان استفاده می‌شوند.
استفاده از نخ دندان
استفاده از نخ دندان یکی از عناصر مهم در رعایت بهداشت دهان و دندان است، زیرا نخ می‌تواند پلاک‌ها و ذرات غذایی فاسد شده‌ی باقیمانده در بین دندانها را برطرف کند. این غذاهای فاسد شده و پلاک‌ها باعث آسیب لثه‌ها شده و باعث می‌شوند بافت‌های لثه به راحتی خونریزی کنند.
از آنجا که تشکیل پلاک باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌شود، توصیه می‌شود روزانه از نخ دندان استفاده کنید.
روش‌های استفاده از نخ دندان
- کشیدن نخ دندان را با 50 سانتیمتر نخ دندان شروع کرده و نخ را دور یکی از انگشتان میانی بپیچید و بخش کوچکی از نخ (حدود 5 سانتیمتر) را آزاد بگذارید تا بتوانید با آن کار کنید.
- نخ را محکم بین شست و انگشت اشاره نگه داشته و آن را در جهت بالا و پایین بین دندانها حرکت دهید.
- به آرامی نخ را دور پایین هر دندان بپیچید و اطمینان حاصل کنید که نخ زیر خط لثه رفته است. هرگز نخ با فشار و به زور حرکت ندهید زیرا این کار باعث کبودی بافت ظریف لثه می‌شود.
- برای هر دندان، از یک تکه نخ تمیز استفاده کنید.
- برای درآوردن نخ، از حرکت عقب و جلو استفاده کنید تا نخ بالا آمده و از دندان جدا شود.
دهانشویه
دهانشویه یک محلول ضدعفونی کننده است که به عنوان یه داروی خانگی مراقبت کننده از دهان استفاده می‌شود تا بهداشت دهان و دندان را بیشتر کند.
طرز استفاده‌ی دهانشویه این است که دهانشویه را دو مرتبه در روز استفاده کرده و هر مرتبه به مدت 20 تا 30 ثانیه دهان با این محلول شسته شود. با تمیز کردن دهان توسط دهانشویه، امکان اینکه دهانشویه به قسمت‌های غیر قابل دسترس دهان که با مسواک زدن تمیز نمی‌شوند، برسد بسیار زیاد است. به هر حال، استفاده از دهانشویه باعث عدم نیاز به استفاده از مسواک و نخ دندان نمی‌شود.