روکش یا به عبارت دیگر پروتز دندان ثابت ، که به انگلیسی dental crown نامیده میشود، نوعی دیگر از پروتزهای دندان ایمپلنت ها هستند که کاشت دندان محسوب می شوند. در روکش یک کلاهک فلزی یا سرامیکی و یا ترکیبی از هر دوی آنهاست که بر روی دندانهای با تخریب گسترده گذاشته میشود ،تا علاوه بر حفاظت از آنها در برابر شکستن، عملکرد و زیبایی دندان نیز مجددا به آن باز گردانده شود. لمینیت دندان نیز نوعی روکش دندان محسوب می شود. در بسیاری از موارد، ظاهر طبیعی زیبای دندانها به خاطر عادتهای غذا خوردن و مصرف نوشیدنی، مصرف آنتی بیوتیک، تنباکو، نوشیدنیهای گازدار، چای، یا حتی قهوه دچار آسیب میشود و شخص با تقبل قیمت لمینیت دندان میتواند ظاهر دندان خود را بهبود دهد.
از طرف دیگر، بعضی افراد با دندانهایی متولد میشوند که سفید و خوش رنگ نیستند و سفید شدن دندان برای آنها ایده آل است. به هر حال، درمان لمینت دندان میتواند پایانی برای مشکلات مربوط به تغییر رنگ و ظاهر نامناسب دندانها باشد. همچنین از روکش های دندان برای اصلاح لبخند لثه ای ناشی از بدفرمی دندان ها استفاده نمود . برای اطلاع از هزینه اصلاح لبخند لثه ای باید با پزشک مشورت کنید.
انواع روکش ها
اینله و اُنله زیبایی (Esthetic inlay & onlay):
اینله ها و انله های زیبایی در واقع مشابه ترمیم های کامپوزیتی هستند با این تفاوت که این ترمیم ها توسط لابراتوار با روشی مشابه روکشها ساخته می شوند. این ترمیم ها ممکن است از جنس طلا، کامپوزیت و یا چینی باشند. به دلیل لزوم ساخت ترمیم توسط لابراتوار این نوع ترمیم حداقل به دو جلسه درمانی نیاز دارد. در این روش دندان هایی که تحت درمان عصب (عصب کشی) قرار گرفته اند، توسط این ترمیم که به دندان باند (چسبیده) می شود تقویت می گردند. در ابتدا دیواره های ضعیف شده دندان به کمک سیستم های باندینگ و مواد همرنگ دندان (کامپوزیت دندان ) تقویت می گردند؛ سپس قالب آن تهیه شده و به لابراتوار ارسال می گردد تا چینی آن بر اساس آناتومی دقیق دندان و رنگ مناسب شکل داده شود که همچنین باعث سفید کردن دندان هم می شوند.
نهایتا به وسیله یک سمان رزینی همرنگ دندان (چسبی که از مواد مشابه کامپوزیت ها ساخته شده است) به حفره دندان باند (چسبانده) می شود. در روش های قدیمی دندان باید دورتا دور تراشیده شود تا بتوان آن را روکش کرد که خود این عمل باز هم دیواره های دندان را تضعیف می کند. اما در اینله و انله نه تنها دیواره های خارجی تراش نمی خورد، بلکه دیواره های داخلی آن هم تقویت می شود.
معمولا هزینه سفید کردن دندان در افراد متفاوت است. بنابراین نمیتوان قیمت سفید کردن دندان را بطور دقیق تخمین زد. برای آگاهی از هزينه سفيد كردن دندان با ليزر می توانید به کلینیک های معتبرمراجعه کنید. مقدار هزینه بلچینگ دندان پس از معاینه اولیه به اطلاع شما خواهد رسید.
روکش های فایبر (Fiber bridges):
زمانی که بیمار دندانی را از دست می دهد، برای جایگزین کردن آن به صورت سنتی دندان های مجاور تراشیده شده و پایه قرار می گیرند؛ سپس به کمک روکش شدن دندان های پایه فضای از دست رفته به صورت یک روکش اضافه بین دو دندان پایه پل زده می شود که انجام آن به چهار یا پنج جلسه زمان نیاز دارد. در روش فایبر در صورتی که دندان های پایه پوسیدگی یا ترمیمی داشته باشند برداشته می شوند و نسج سالم باقیمانده تراش نمی خورد. سپس نوار فایبر که از جنس کوارتز، گلاس یا پلی اتیلن است بین حفره های هردو دندان قرار داده شده و با کامپوزیت (مواد همرنگ دندان) حفره پر می شود. نهایتأ قسمت میانی در همان جلسه با کامپوزیت بر روی اسکلت فایبر که بین دو دندان به شکل پل قرار گرفته است فرم داده می شود.
روکش های زیبایی (Esthetic crowns):
هنگامی که نسج زیادی از دندان از دست رفته باشد و ترمیم دندان با کامپوزیت ها و اینله و انله امکان پذیر نباشد روکش کردن دندان ضروری می شود. روکش ها زیبایی جدید بسیار جذاب تر و سالم تر از روکش های قدیمی هستند. پرسلن های (چینی ها) جدید بسیار به ساختمان مینای دندان شبیه هستند، فرسایش آنها هماهنگ با دندان ها است و درخششی همانند دندانهای طبیعی دارند. در روش های متداول برای روکش نمودن دندان ها پس از تراش و قالب گیری، یک زیرساخت فلزی ساخته و سپس روی آن چینی قرار داده می شود. به دلیل وجود فلز در این روکش ها ضخامت چینی کم شده و زیبایی به میزان ایده آل تامین نمی گردد. دلیل وجود فلز در این روکش ها استحکام بخشیدن به چینی می باشد.
در روکش های زیبایی از نوع خاصی چینی استفاده می شود که استحکام بسیار بالایی دارد. این نوع چینی ها با وجود استحکام زیاد سایشی که در دندان های مقابل ایجاد می کنند بسیار کم بوده و از زیبایی بسیار مناسبی هم برخوردار می باشند. این روکش ها به ساختمان دندان چسبندگی دارند و لذا ساختار دندان نیز تقویت می شود. مانند تمام روکش های چینی، بیمار باید مراقبت نماید که لبه های آن دچار پریدگی و یا شکستگی نشود و لذا این درمان برای بیمارانی که به دندان قروچه، ناخن جویدن و … عادت دارند توصیه نمی شود.
فعالیت های بعد از انجام روکش
اگر به تازگي روكش دندان دريافت كرديد و احساس كرديد براي دندان شما بلند است، حتما به دندانپزشكی مراجعه كنيد تا آن را اصلاح كند در غير اين صورت به مفصل فكي شما فشار وارد خواهد شد. روكشهايي كه از دو لايه فلز و چيني ساخته شده باشند (لايه زيرين از فلز و پوشش رويي از چيني) ممكن است در كنار لثه حلقه سياه رنگي ايجاد كنند كه بهعلت لايه فلزي زير روكش است و اين امري طبيعي است.
روكش دندان نه تنها به عنوان محافظي براي دندان از پوسيدگي يا بيماريهاي لثه عمل نميكند، بلكه يك دندان روكش شده نياز به بهداشت و مراقبت منظم و خاص دارد. اگر احساس كرديد روكش دندان شما لق شده است، ممكن است نياز به معاينه دندانپزشك و درمان داشته باشد. در اين صورت حتما براي اصلاح وضعيت روكش خود به دندانپزشك مراجعه كنيد تا از تخريب دندان زير روكش خود پيشگيري كنيد. بعد از روکش ها دیگر نیازی به انجام بلیچینگ نیست.
آیا ممکن است روکشهای دندان نیاز به تعویض داشته باشند ؟
بله.در واقع مراحل روکش دندان ( dental crowns ) در مواقعی استفاده میشود که استحکام دندان با یک پر کردگی ساده تامین نمیشود. روکش با پوشش کامل تاج دندان، در واقع از تاج دندان در مقابل شکستن تحت فشارهای ناشی از جویدن و … محافظت میکند. به این ترتیب نه تنها روکش دندان حفاظت بالایی را برای دندان فراهم می کند بلکه عملکرد دندان را نیز بهبود بخشیده و زیبایی قابل قبولی را به بیمار هدیه میکند.
دلایل مختلفی برای تعویض روکشهای دندان وجود دارد مانند : *پوسیدگی های ثانویه در زیر روکش * تحلیل لثه یا سایش های طوق دندان که منجر به نمایی نازیبا در دهان میشوند * تغییر رنگ تدریجی دندانهای اطراف در طول سالها که منجر به مشخص شدن نمای روکش میشود. * شکستن چینی روی روکش. در عین حال بعضی مواقع سمان مورد استفاده برای چسباندن روکش ( چسب روکش )به مرور شسته شده و روکش شل میشود که میتوان دوباره آن را چسباند.
هزینه روکش دندان
هزینه روکش کردن دندان بسته به جنس آن و دستمزد دندانپزشک و هزینه لابراتوار میتواند متفاوت باشد. منظور از جنس روکشهای دندان بیشتر نوع آن است که غالبا فلزی، سرامیکی ، پرسلن باند شده به فلز و یا زیرکونیوم ( یا همان روکش دندان زیرکونیم ) میباشد. معمولا ارزانترین روکشها، همین روکشهای پرسلن باند شده به فلز هستند که البته قیمت روکش دندان در آنها هم به آلیاژ زیر آن بستگی دارد . اما با آلیاژ مرسوم در لابراتوارهای دندانی ، به صرفه ترین هزینه روکش دندان را دارند.