عدم معاینه دندان‌ها به طور مرتب و منظم و چکاپ نکردن دوره‌ای آنها باعث بروز مشکلات عدیده‌ای می‌شود. واقعیت این است که 31 درصد از بزرگسالان دچار پوسیدگی دندان و 66 درصد از آنها دچار پلاک‌های قابل مشاهده می‌شوند، همچنین 29 درصد از افراد از درد دائمی در دهان و دندان خود رنج می‌برند. مراجعه مرتب و منظم به دندانپزشک باید بخشی از برنامه شما باشد؛ درست مانند رعایت درست و صحیح بهداشت دهان و دندان. مزایای چکاپ بسیار بیشتر از ناراحتی‌های جزئی است که ممکن است برای رزرو نوبت برای شما پیش آید.
چرا چکاپ دندان از اهمیت زیادی برخوردار است؟
پیشگیری از بیماری‌های لثه
بیش از یک‌چهارم مردان (26.8 درصد) و کمتر از یک‌پنجم زنان (19 درصد) به بیماری‌های لثه مبتلا هستند. این بیماری گروه افراد سالخورده را بسیار اذیت می‌کند. 53.4 درصد از افراد که 65 سال یا بیشتر دارند در معرض ابتلا به بیماری‌های لثه قرار دارند.
بیماری لثه باعث التهاب بافت لثه اطراف دندان‌ها می‌شود. این بیماری یکی از اصلی‌ترین علت افتادن دندان در افراد مسن است. این بیماری سلامت دهان و دندان را تهدید نمی‌کند اما بر اساس مطالعات با بیماری‌های قلبی و سکته مغزی ارتباط دارد. در صورتی که این بیماری‌ها تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات شدید دهان و دندان شوند که نیاز به عصب‌کشی، کشیدن دندان یا انجام عمل‌های جراحی دارد. دلیل اصلی این که بسیاری از مردم دچار بیماری‌های لثه می‌شوند عدم رعایت صحیحی بهداشت دهان و دندان و عدم توجه کافی به بهداشت دهان و دندان است.
علاوه بر برنامه‌ای بهداشتی و مراقبتی دهان و دندان، چکاپ منظم دندان توسط دندانپزشک به میزان چشمگیری احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه را در مراحل اولیه ایجاد آنها کاهش می‌دهد. در صورتی که بیماری‌های لثه در مراحل اولیه تشخیص داده شوند می‌توان به کمک روش‌های کم تهاجمی آنها را تحت درمان قرار داد.
درد دندان
درد دندان یکی از اصلی‌ترین عواقب ایجاد حفره در دندان است. زمانی که حفره‌های دندانی به مرحله‌ای رسیده‌اند که باعث درد می‌شوند باید اقداماتی نظیر عصب‌کشی (یا ممکن است باعث افتادن دندان شود) یا پر کردن حجم زیادی از دندان انجام شوند. با چکاپ منظم می‌توان زمان شروع پر کردن دندان را تشخیص داده، آن را درمان نموده و به صورت مضاعف دندان‌ها را مسواک کرد.
چکاپهای عمومی دندانی احتمال خطرناک و جدی شدن مشکلات و بیماری‌های دهان و دندان را به شدت کاهش می‌دهند. این روش در مقایسه با هزینه‌های درمانی بسیار گران دندانپزشکی مانند کاشت دندان، روکش‌های دندانی و ترمیم لثه بسیار مقرون به‌صرفه‌تر است.
تشخیص به موقع سرطان دهان
اهمیت چکاپ منظم دندانی زمانی مشخص می‌شود که می‌تواند در تشخیص و پیشگیری به موقع ابتلا به سرطان دهان کمک کند. علاوه بر نظارت بر سرطان، چکاپ منظم دندان، هشدارهای به موقعی در مورد احتمال ابتلا به بیماری‌های خطرناک را نشان داده که می‌توان آنها را به موقع با مداخلات پزشکی تحت درمان قرار داد. در صورتی که این بیماری‌ها در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان در بسیار از موارد از ابتلا به سرطان دهان به طور کامل پیشگیری کرد.
چکاپ دندان
دندانپزشک در جلسه چکاپ باید موارد زیر را انجام دهد:
- معاینه دندان‌ها، لثه و دهان
- سؤال در مورد سلامت عمومی و بیماری‌های مربوط به دهان، دندان یا لثه‌ها شما از زمان آخرین ویزیت تا کنون
- سؤال و راهنمایی در مورد رژیم غذایی، استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی و عادات تمیز کردن دندان‌ها
- تبادل‌نظر برای تعیین تاریخ مراجعه بعدی
آخرین کاری که انجام می‌شود عکس‌برداری از دهان به وسیله اشعه ایکس است تا دندانپزشک به کمک آن بتواند سطح زیر دهان را بررسی کند. در این فرایند یک قطعه پلاستیکی در دهان شما قرار داده می‌شود و دستگاه عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس روی گونه شما قرار داده می‌شود. عکس گرفته‌شده قسمت‌های قابل مشاهده دندان و ریشه آن در زیر خط لثه و استخوان‌های فک را نشان می‌دهد و به دندانپزشک کمک می‌کند که آنچه در دهان اتفاق افتاده است را بررسی کرده و لزوم انجام مراقبت‌های دندانی را مشخص نماید.
هر چند وقت یک بار باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
هم بزرگسالان و هم کودکان باید به طور مرتب و منظم و در مواقع توصیه شده به دندانپزشک مراجعه کنند. برای افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها ممکن است نیاز باشد که به دفعات بیشتری به دندانپزشک مراجعه کنند. به یاد داشته باشید که برخی انواع داروها ممکن است بر سلامت دهان و دندان شما تأثیر داشته باشند. برای مثال، بیمارانی که دهان آنها به دلیل مصرف برخی از داروها خشک است بیش از سایرین دچار پوسیدگی‌های دندانی می‌شوند و به همین دلیل باید در فواصل زمانی کوتاه‌تری به دندانپزشک مراجعه کنند.
دندانپزشک پس از انجام چکاپ، زمان ویزیت بعدی را مشخص می‌کند. فواصل زمانی بین چکاپ ها ممکن است کوتاه به اندازه سه ماه باشد یا طولانی‌تر بوده و برای دو سال تنظیم شود (یا اگر شما زیر 18 سال داشته باشید حداکثر یک سال بعد باید دوباره به دندانپزشکی مراجعه کنید)
معمولاً هر چه احتمال ابتلا به مشکلات دندانی کمتر باشد فواصل زمانی ویزیت برای چکاپ دندان‌ها طولانی‌تر می‌شود. افرادی که بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت می‌کنند ممکن است نیاز باشد که هر 12 تا 24 ماه یک مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنند اما افرادی که مشکلات و بیماری‌های دندانی دارند باید در فواصل زمانی کوتاه‌تری به دندانپزشک مراجعه کنند.