کراس بایت (داخل تر بودن دندانهای بالا نسبت به فک پایین)؛ علائم و درمانها

نامرتبی دندان امروزه یک مشکل رایج در اکثر افراد است. این مشکل باعث کاهش اعتماد به نفس و ایجاد محدودیت در روابط اجتماعی می‌شود. نامرتبی دندان انواع مختلفی دارد و رایج‌ترین آن، کراس بایت است. کراس بایت نوعی نامرتبی دندان است که در آن دندان‌ها افقی‌تر یا داخل‌تر از دندان‌های مقابل بالا یا پایین‌ هستند. این بدان معنی است که کراس بایت زمانی ایجاد می‌شود که دندان‌های فک بالا و پائین در هنگام جویدن و قرارگیری روی یکدیگر به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند، بنابراین باعث می‌شوند که دندان‌ها داخل‌تر از فک مخالف قرار گیرند.

اگر متوجه شدید که دندان‌های بالایتان نسبت به دندان‌های پائین، داخل‌تر قرار می‌گیرند، احتمالا مشکل کراس بایت دارید. اگرچه کراس بایتها همان موقع باعث درد نمی‌شود اما در آینده باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود. امروزه تنها روش درمان کراس بایتها استفاده از سیم کشی یا وسیع کننده است. اگر فکر می‌کنید که مشکل کراس بایتی دارید، با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید. از آنجا که کراس بایت مشکلی است که هم بر دندان و هم بر فک تاثیر می‌گذارد، باید هرچه زودتر به دنبال درمان باشید. متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی ویستا پس از تشخیص بیماری، روش درمان مناسب برای درمان کراس بایتها را به شما پیشنهاد می‌دهند. برای دریافت مشاوره در خصوص تشخیص و آشنایی با روش‌های درمانی کراس بایتها، یا جهت رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های تماس حاصل نمایید.

مطالعه در مورد ایمپلنت

انواع کراس بایت

دو نوع کراس بایت وجود دارد: کراس بایت قدامی و خلفی.در کراس بایت خلفی، دندان‌های بالایی در هنگام جویدن، نسبت به دندان‌های پائین، داخل‌تر قرار می‌گیرند.در کراس بایتهای قدامی، دندان‌های بالا، عقب‌تر از دندان‌های پایین جلو قرار می‌گیرند. کراس بایتها از هر نوعی که باشد، بسیار دردناک است و باید سریع درمان شود.

علل

در اکثر موارد، کراس بایت ژنتیکی است. بنابراین، مشکل کراس بایتها در برخی از خانواده‌ها بسیار دیده می‌شود. در مورد افرادی که کراس بایت ارثی دارند، فک بالای کودک در هنگام تولد کوچک است و باعث می‌شود دندان‌ها به هم فشرده یا نامرتب شوند. همچنین ممکن است رشد غیرطبیعی دندان‌ها باعث کراس بایت شود. مثلا، در برخی موارد، دندان‌های شیری در زمانی که باید، نمی‌افتند و دندان‌های بزرگسالی در پشت آنها درمی‌آیند. مکیدن انگشت باعث بدتر شدن کراس بایت می‌شود.

اگر کودک پس از سن مشخصی، به مکیدن انگشت ادامه دهد، باعث کوچک شدن سقف دهان و تغییر شکل استخوان‌های نرم سقف دهان می‌شود. اگر کودک مشکلی داشته باشد که مجبور باشد از راه دهان تنفس کند، خطر ایجاد کراس بایتها بیشتر می‌شود. هنگامی که کودک به صورت طبیعی از راه بینی نفس می‌کشد، زبان در سقف دهان می‌ماند و باعث رشد عرضی فک‌ بالا و پایین می‌شود. اگر کودک همیشه از راه دهان نفس بکشد، زبان خارج از محل خود حرکت کرده و باعث می‌شود فک پایین و بالا کم پهنا مانده یا به طور نامتقارن رشد کنند.

مشکلات مربوط به کراس بایت

کراس بایتها باعث ایجاد مشکلات زیادی می شود که که بر فعالیت‌های روزمره فرد تاثیر می‌گذارند. اگر کراس بایتها درمان نشود، مشکلات زیادی برای بیمار به وجود می‌آورد. کراس بایتها باعث نامرتبی دندان‌ها شده و بر ظاهر بیمار تاثیر می‌گذارد و در نتیجه اعتماد به نفس فرد را کاهش می‌دهد. علاوه بر مشکل زیبایی، کراس بایت باعث ایجاد مشکلاتی مانند دندان قروچه، تحلیل لثه، از دست دادن دندان‌ها و مشکل مفصل گیجگاهی زیرواره‌ای (مفصل فکی گیجگاهی) می‌شود. این موارد مشکلاتی هستند که روز به روز شدیدتر می‌شوند و اگر درمان نشوند، باعث فشار به گردن، سر و فک می‌شوند. بنابراین عجیب نیست که افراد مبتلا به کراس بایت از سردرد، درد گردن و مشکل در جویدن رنج می‌برند. با گذر زمان، کراس بایت بر خط فک و رشد صورت تاثیر می‌گذارد. بنابراین، پس از آگاهی از وجود کراس بایت، باید سریع به دنبال درمان بود.

تشخیص زودهنگام کراس بایت

به علت عواقبی که کراس بایت به همراه دارد، تشخیص و درمان زودهنگام در کراس بایت از اهمیت زیادی برخوردار است. تشخیص کراس بایت، مخصوصا در سنین پایین راحت است زیرا علائم و نشانه‌های واضحی دارد. اگر در هنگام جویدن، دندان‌ها به درستی روی یکدیگر قرار نگیرند، فرد باید برای معاینه به دندانپزشکی مراجعه کند. پس از اثبات وجود کراس بایت، روش‌های درمانی بسیاری برای اصلاح کراس بایت و مرتب کردن دندان‌ها وجود دارد.

روش‌های درمان

برای درمان کراس بایتها ، روش‌های بسیاری وجود دارد. اما اکثر روش‌های درمانی در سنین پایین موثر هستند که رشد دندان‌ها هنوز کامل نشده و دندان‌ها راحت‌تر حرکت می‌کنند. این بدان معنی نیست که روشی برای درمان کراس بایت در بزرگسالان وجود ندارد. برای درمان کراس بایتها در بزرگسالان نیز روش‌هایی وجود دارد. کراس بایت هرچه زودتر درمان شود، بهتر است. رایج‌ترین روش‌های درمان عبارتند از:

وسیع کننده کام

در این روش از یک بسط دهنده سقف دهان برای عریض کردن فک بالا یا پایین استفاده می‌شود تا فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار بگیرند. بسط دهنده فلزی برای مدت محدودی که ممکن است حداکثر تا یک سال طول بکشد، روی فک بالا نصب می‌شود. این نوع بسط دهنده‌ها، مخصوصا برای بزرگسالان، بسیار مفید و موثر هستند.

وسیع کننده متحرک

بسط دهنده‌های متحرک شبیه بسط دهنده‌های فک هستند و تنها تفاوتشان در متحرک بودنشان است. بسط دهنده‌های متحرک زمانی استفاده می شوند که کراس بایتهای شدید نباشد. بسط دهنده‌های متحرک برای کودکانی مناسب است که تازه استفاده از کراس بایتها را شروع کرده‌اند.

بریس‌ها

بریس‌ها وسایل بسیار رایجی هستند که برای اصلاح مشکل کراس بایت، هم در کودکان و هم در بزرگسالان، استفاده می‌شوند. بریس‌ها با اعمال فشار و عقب کشیدن دندان‌ها دندان‌های بالا و پایین را تنظیم می‌کنند.

ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی توسط الاستیک یا بندهای نامرئی برای اصلاح کراس بایتها استفاده می‌شود. الاستیک‌ها در پشت دهان مخفی هستند و کسی آنها را نمی‌بیند. به مرور زمان، الاینرهای نامرئی و الاستیک‌ها بدون ایجاد هیچ دردی فک را اصلاح می‌کنند. بیمار باید هر دو ماه یکبار برای معاینه به پزشک مراجعه کند.

جراحی

در موارد شدید پزشک از جراحی برای اصلاح کراس بایتها استفاده می‌کند. برای مثال، زمانی که بریس‌ها و بسط دهنده‌ها یا هردو نمی‌توانند کراس بایتها را اصلاح کنند، جراحی انجام می‌شود.

آیا میتوان از ایجاد کراس بایت جلوگیری کرد؟

جلوگیری از کراس بایتها به علت ایجاد آن بستگی دارد. اگر کودک همیشه از راه دهان نفس می‌کشد، والدین باید علت را یافته و برطرف کنند. مکیدن انگشت در نوزادان و خردسالان امری طبیعی است. اکثر کودکان بین سن ۲ تا ۴ سالگی عادت انگشت مکیدن را ترک می‌کنند. کودکی که مکیدن انگشت در او تا بعد از سن پنج سالگی ادامه دارد، خطر آسیب به دندان‌های دائمی در او افزایش می‌یابد. بنابراین والدین باید روشی برای ترک عادت مکیدن انگشت در این کودکان پیدا کنند. اگر افتادن دندان‌های شیری به تاخیر بیفتد، والدین باید کودک را نزد دندانپزشک ببرند تا دندان‌های شیری را بکشد و دندان‌های دائمی به طور طبیعی در جایشان رشد کنند.اما کراس بایتها همیشه قابل پیشگیری نیست. در برخی از کودکان فک بالا از هنگام تولد کوچک است.