سیاه شدن دندان اطفال و کودکان :علت، درمان و پیشگیری

لکه‌های سیاه تغییر رنگ دندان‌ها است که می‌تواند به دلایل مختلف رخ دهد. تغییر رنگ زمانی رخ می‌دهد که مینای دندان آسیب‌دیده است. در ابتدا سفیدی دندان از بین می‌رود و پس از آن به آرامی بافت عاج دندان از بین می‌رود و منجر به ایجاد لکه‌های سیاه می‌شود. علل مختلفی برای ایجاد لکه‌های سیاه در دندان‌های کودکان وجود دارد. بنابراین باید اقدامات پیشگیرانه‌ای برای جلوگیری ایجاد این شرایط انجام شود.

لکه‌های سیاه ایجادشده روی دندان‌های کودکان می‌تواند باعث ایجاد اضطراب والدین شود. دندان‌های تغییر رنگ یافته همچنین می‌تواند در کودک اضطراب زیادی ایجاد کند، بنابراین درک علل و درمان‌ها برای والدین و فرزندان آن‌ها مهم است. متخصصان ما می‌توانند شما را برای پیشگیری و درمان دندان‌های سیاه کودکان خود توصیه کنند. برای اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت با شماره‌های تماس بگیرید.

مطالعه در مورد ایمپلنت

علل ایجاد لکه های سیاه روی دندان‌های کودکان

موارد ذکرشده در زیر از علل سیاهی دندان کودکان است.

آسیب

دندان شیری اولیه کودک اگر ضربه بخورد و دچار آسیب شود ممکن است سیاه شود. سیاه شدن دندان معمولاً چند هفته پس از حادثه اتفاق می‌افتد و ممکن است حتی به رنگ خاکستری یا بنفش کبود تبدیل شود. به‌طور کلی در صورتی که دندان در زمان آسیب جابجا شده و یا بسیار آسیب‌ دیده شود احتمال بیشتری وجود دارد که سیاه شود. اگر بعد از یک ماه دندان تیره نشود احتمالاً رو به بهبود است. گاهی اوقات به رنگ صورتی تبدیل می‌شود که نتیجۀ جذب داخلی است. این اتفاق زمانی می‌افتد که دندان در واکنش به آسیب از جا خارج می‌شود.

بهداشت ضعیف دهان و دندان

بهداشت ضعیف دهان و دندان عامل اصلی بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان، عفونت‌ها و مشکلات مختلف است. مسواک زدن و و نخ دندان کشیدن نامناسب و بهداشت دهان و دندان ضعیف عاملی است که منجر به تشکیل پلاک دندان می‌شود. پلاک لایه نازک از میکروب ها یا باکتری‌ها در دندان‌ها و لثه‌ها است. باکتری‌ها به‌طور طبیعی در دهان قرار دارند و باید با مسواک زدن و نخ دندان زدن از بین برده شوند. افزایش پلاک دندان می‌تواند فعالیت آن را در داخل دهان افزایش دهد و باعث ایجاد عفونت‌ها و مشکلات مانند نقاط سیاه و قهوه‌ای روی دندان شود.

نوشیدنی‌ها و غذاها

بسیاری از انواع مختلف نوشیدنی‌ها و غذاها می‌توانند باعث ایجاد لکه و سیاهی بر روی دندان‌های کودک شوند:

• سندرم بطری شیر: این مشکل که به‌عنوان پوسیدگی بطری نیز نامیده می‌شود، زمانی که کودک با یک بطری شیر یا آب‌میوه در دهانش به خواب می‌رود ایجاد و باعث به وجود آمدن پوسیدگی در دندان می‌شود.
• دندان‌های بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند از طریق غذاهایی مانند قهوه، چای، سس سویا، سیب‌زمینی، گیلاس، انواع توت‌ها و نوشیدنی‌هایی مانند کوکاکولا و همچنین ویتامین‌ها یا مواد غذایی حاوی مقدار زیاد آهن دچار تغییر رنگ شوند.
• مصرف مواد غذایی حاوی فروکتوز بالا با هر طول مدت (کوتاه یا بلند) منجر به تغییر رنگ و باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
• والدین باید به اطفال کوچک‌تر مبتلا به پوسیدگی بطری توجه ویژه داشته باشند و حتماً به دندانپزشکی مراجعه کنند.

دارو

داروها همچنین می‌توانند دندان‌های کودک را از بین ببرند و تیره کنند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند آنتی‌هیستامین‌ها و تتراسایکلین ها وجود دارند که می‌توانند دندان‌های در حال رشد کودک را تیره و سیاه کنند. زنان بارداری که در دوران بارداری تتراسیکلین مصرف می‌کنند احتمال سیاه شدن دندان‌های کودکانشان در آینده افزایش می‌یابد.

بیماری‌ها

برخی از بیماری‌ها بر روی مینای دندان تأثیر می‌گذارند درحالی‌که بیماری‌های دیگر بر روی بافت زیرین نرم‌تر که در زیر مینای دندان وجود دارد تأثیر می‌گذارند.

• اختلال عملکرد بزاق: این بیماری باعث می‌شود بخشی از بزاق که به از بین بردن غذا و دیگر مواد لای دندان‌ها کمک می‌کند را از بین می‌برد و منجر به ایجاد لکه های سیاه بر روی دندان‌ها می‌شود.
• لوسمی، سرطان، کم‌خونی سلولی داسی شکل، سرخک، تب‌خال، عفونت استرپتوکوک و دیابت نیز می‌تواند منجر به تغییر رنگ مینای دندان شوند.
• عفونت در زنان باردار می‌تواند بر رشد مینای دندان کودکشان تأثیر بگذارد و باعث می‌شود که دندان‌های کودک در آینده سیاه شوند.
• بسیاری از بیماری‌های ارثی نیز وجود دارند که منجر به سیاه شدن دندان‌های کودکان می‌شوند.

مواد معدنی و فلوراید

مواد معدنی موجود در آب‌ لوله‌کشی نیز می‌تواند دندان‌های در حال رشد کودک را سیاه کند به‌ویژه هنگامی‌که بچه‌ها دارای بیماری هستند که از ایجاد لایه‌ی محافظ مینای دندان جلوگیری می‌کند. فلوراید به محافظت از دندان کمک می‌کند اما غلظت بالای آن در خمیردندان یا آب می‌تواند دندان‌های بچه‌ها را سیاه کند. بسیاری از کودکان خمیردندان را می‌بلعند که این امر نیز سیاهی دندان‌ها را به دنبال دارد. كودك زير 3 سال بايد از خمیردندان بدون فلوراید استفاده كند تا دندان‌هایش سیاه نشوند.

علل ژنتیکی

برخی از علل ژنتیکی نیز می‌توانند دندان‌ها را سیاه نمایند. دیسپلازی عاج دندان نوع یک زمانی اتفاق می‌افتد که دندان دائمی ظاهر طبیعی دارند اما ساختار ریشه کامل نیست. این وضعیت نادر دندان‌ها را تقریباً آبی یا سیاه می‌کند. دنتینوژنز ایمپرفکتا نیز یک اختلال ژنتیکی دندان است که در اوایل رشد دندان رخ می‌دهد و دندان‌ها شفاف با رنگ آبی خاکستری به نظر می‌رسند اگرچه در برخی از موارد رنگشان زرد و قهوه‌ای است. کودکان مبتلا به این بیماری مستعد داشتن دندان‌های ضعیف هستند که به‌راحتی می‌توانند بیفتند، خراب شوند یا ساییده شوند. این مشکل بر روی هر دو دندان شیری و دائمی کودک تأثیر می‌گذارد.

درمان سیاهی دندان کودکان

درمان سیاهی دندان اطفال بستگی به عمق رنگ دندان دارد. لکه های کوچک‌تر آن‌هایی هستند که کمتر از چند دهم میلی‌متر می‌باشند و می‌توانند با مواد ضدعفونی‌کننده بدون نسخه و بدون نیاز به مراجعه به دندانپزشکی بهبود یابند. برای رفع لکه های عمیق ممکن است نیاز به برداشتن یک‌ لایه مینا و جایگزینی آن با یک روکش کامپوزیت باشد. درمان دیسپلازی عاج دندان نوع یک چالش‌ برانگیز است و اغلب نیاز به عمل جراحی سینوس و افزایش استخوان دارد. درمان دنتینوژنز ایمپرفکتا بسته به میزان آسیب معمولاً نیاز به روکش دندان دائمی و یا دندان مصنوعی دارد.

پوسیدگی دندان کودک مبتلا به سندرم بطری شیر توسط دندان‌پزشک درمان می‌شود. گاهی اوقات درمان دندان دشوار و طولانی است که نیاز به مصرف مسکن یا حتی بیهوشی عمومی دارد. سیاه شدن ناشی از ضربه و آسیب به دندان نیز معمولاً روی دندان کودک تأثیر می‌گذارد اما دندان دائمی نیست و در این صورت کودک معمولاً با همین شرایط زندگی می‌کند تا زمانی که دندان شیری بیفتد. در صورتی که دندان دائمی آسیب ببیند دندان‌پزشکان اغلب دندان را عصب‌کشی  می‌کنند.

خطر استفاده از سفید کننده دندان برای کودکان

سفید کردن دندان در کودکان به دلایل مختلف توصیه نمی‌شود. مقدار مواد معدنی دندان کودک به‌طور قابل‌توجهی کمتر از دندان دائمی است و کودک را در معرض خطر دمینرالیزاسیون، برداشته شدن مواد معدنی از روی مینای دندان، قرار می‌دهد. خطر بالای آسیب جبران‌ناپذیر به دندان‌ها به علت استفاده اشتباه و بیش‌ازحد قرار گرفتن در معرض مواد سفیدکننده نیز وجود دارد.

مصرف تصادفی و غیرعمدی ژل سفیدکننده نیز در کودکان نیز باید تحت نظر باشد. هیچ رویکرد رایج قابل قبولی برای سفید کردن دندان‌های کودک وجود ندارد. بااین‌حال ایجاد اضطراب اجتماعی ناشی از تغییر رنگ در دندان‌های جلو به‌عنوان یک استثنا در نظر گرفته می‌شود. سفید کردن دندان‌های کودک باید تنها تحت نظارت یک دندانپزشک و نظارت دقیق والدین انجام شود. به‌این‌ترتیب اقدامات قبل از سفید کردن دندان‌ها شامل بررسی سابقه سلامت، ارزیابی خطرات احتمالی و استفاده از روشی با حداقل عوارض جانبی و حداکثر مزایا است.

پیشگیری از سیاه شدن دندان کودکان

حتی اگر کودک درزمینهٔ مراقبت از دندان‌های خود بسیار خوب باشد هنوز هم ممکن است لکه های سیاهی ناشی از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های خاصی داشته باشد. نیازی به نگرانی نیست زیرا راه‌هایی برای جلوگیری از این لکه‌ها و رفع سیاهی دندان‌های کودکان وجود دارد. از زمانی که اولین دندان شیری کودک رشد می‌کند بهداشت مناسب دهان و دندان باید رعایت شود. والدین می‌توانند با درگیر کردن کودک در انجام کارهایی مربوط به حفظ بهداشت دهان و دندان و بیان اهمیت آن به کودک، او را به‌آسانی با این عادت‌ها سازگاری دهند. دندان‌ها باید باحوصله مسواک شوند و نخ دندان کشیدن نیز بسیار مهم است.