دندانها در اثر عدم رعايت بهداشت و تغذيه نادرست، در معرض پوسيدگي قرار ميگيرند. اگر براي درمان اين پوسيدگيها زود اقدام کنیم پرکردن دندان به کمک می آید و نياز به تداخل و دستكاري چنداني از سوي دندانپزشك نخواهند داشت و به راحتي ترميم ميشوند. اما گاهي پوسيدگي ها چندان پيشرفت ميكنند كه نسج زيادي از دندان از بين ميرود و ساختمان دندان تا حد زيادي تخريب ميشود. براي درمان اين دندانها و بازسازي دوباره آنها، روكش دندان به كمك آمدهاند. به كمك اين روكشها دندان دوباره ساخته ميشود و ميتوان اميد داشت كه تا چند سال دندان به كمك روكش در دهان باقي ماند.
یکی از انواع روکش های دندان ثابت ایمپلنت دندان می باشد که نوعی کاشت دندان محسوب می شود.
مراحل روکش کردن دندان
براي قرار دادن روکش زیبایی دندان بر روي دندان، مراحل مختلفي بايد طي شود. اول از همه دندانپزشك، دندان مورد نظر را از نظر موقعيت، وجود فضاي كافي در فك مقابل، وضعيت لثه و…. بررسي ميكند و اگر تمام شرايط براي قرارگيري يك روكش بر روي دندان مناسب بود، مرحله به مرحله كارهاي مربوط به روكش را پيش ميبردد:
- تمام پوسيدگيهاي دندان برداشته ميشود و سپس دندان به كمك يك ماده ترميم كننده مناسب مثل آمالگام يا كامپوزيت به صورت كامل ترميم ميشود. در ابتداي كار، در صورت نياز بيحسي انجام ميشود.
- فرم خاصي از تراش براي دنداني كه قرار است زير روكش برود لازم است. براي قرار گرفتن دنداني كه زير روكش ميرود لازم است دندان در اطراف و سطح جونده به فرمي تراش بخورد و از نسجدنداني آن حذف شود كه فضاي كافي براي قرارگيري روي دندان ايجاد شود. بعد از آنكه تراش دندان كامل شد، از ناحيه دندان تراش خورده و همچنين فك مقابل آن قالبگيري ميشود و قالب تهيه شده براي ساخت روكش به لابراتوار دندانپزشكي (محلي كه دندانهاي ساختني در آنجا تهيه ميشوند) ارسال ميشود تا روكش موردنظر ساخته شود. روي دندان تراش خورده معمولا روكش موقتي قرار ميگيرد و بيمار مرخص ميشود.
- در جلسه ملاقات بعدي، پايه فلزي روكش ساخته شده روي دندان موردنظر امتحان ميشود. در اين جلسه بايد مسائلي مثل تطابق كامل روكش با دندان و وضعيت آن نسبت به لثه بررسي شود و رنگ روكش انتخاب شود و بيمار براي جلسه بعدي فراخوانده شود.
امتحان روکش
- در اين جلسه روكش ساخته شدهاي كه روي آن لايه چيني (پرسلن) هم قرار گرفته بر روي دندان امتحان ميشود و رنگ آن بررسي ميشود. در مورد رنگ روكش ساخته شده از بيمار هم نظرخواهي ميشود و اگر مورد رضايت بود، روكش به صورت موقت بر روي دندان چسبانده ميشود.
- بعد از چند هفته اگر مشكلي براي روكش به وجود نيامد، به صورت دائمي به دندان چسبيده ميشود.
- گاهي اوقات لازم است روكش بر روي دنداني قرار بگيرد كه تاج آن به دليل تخريب كاملا از بين رفته است. اين دندانها معمولا درمان ريشه ميشود و سپس قسمتي از پركردگي داخل كانال خالي شده و ميلهاي به نام پست )post( داخل آن قرار ميگيرد كه اين ميله باعث گير روكش به دندان خواهد شد. در قسمت بالاي ميله هم قسمتي شبيه تاج بازسازي ميشود، كه به كلاهك )core( معروف است. اين دو قسمت به دندان چسبانده ميشود و سپس مراحل بعدي ساخت روكش مانند دندان عادي ادامه پيدا ميكند.
انوع جنس روکشها
روکش ها از نظر جنس به انواع مختلفی تقسیم می شوند:
1- روکش های چینی که دارای اسکلت فلزی هستند وانها راPFM ((Porcelain Fused to Metalمی گویند.(اسکلت فلزی میتواند از فلزات گرانبها باشد.)
2- روکش های چینی که دارای اسکلت زیر کونیوم هستند
3- روکش های تمام چینی لابراتواری
4- روکش های تمام چینی
مزایای روکش کردن دندان
1- دندان هایی که دیواره های جانبی آن ها از بین رفته روکش دندان نیاز است.
2- دندان هایی که بیش تر حجم دندان را پرکردگی تشکیل می دهدروکش دندان نیاز است.
3- دندان هایی که قرار است به عنوان پایه بریج استفاده شوند.
4- دندانهای تیره، بدرنگ و با شکل های غیر طبیعی نیز نیاز به ترمیم توسط روکش دندان دارند مخصوصا دندانهای قدامی که اینکار موجب اصلاح طرح لبخند و در مواردی اصلاح لبخند لثه ای و رفع زردی دندان در فرد میگردد .
5- افرادی که عادت به دندان قروچه دارند بعد از عصب کشی باید دندان را روکش کنند.
6- افراد با عضلات جونده بسیار قوی مثل ورزشکاران یا کسانی که عادت به غذاهای سخت دارند روکش دندان نیاز دارند.
7- برای جلوگیری از شکستگی در تخریبات وسیع دندان های عقبی که نقش اصلی در جویدن دارند روکش دندان نیاز است.
مراقبت از روکشها
مراقبت از روکش دندان جلو و عقب هیچ فرقی با دندان طبیعی ندارد چرا که روکش به هیچ وجه مانع عود پوسیدگی دندان نخواهد شد. رعایت بهداشت دهان ودندان مسواک مرتب وصحیح مراقبتهای ویژه از روکش مانند دقت در عدم برخورد با مواد سخت – مثل پسته در بسته یا سنگ موجود در غذا – باید رعایت شود تا موجب شکستگی سرامیک روکش نشود.
خطر پوسیدگی مجدد دندان روکش شده
دندانپزشکان تاکید میکنند این تصور که همیشه برای استحکام بیشتر دندان باید سراغ روکش برویم، اشتباه است. بزرگترین عیب روکش، تراش دندان است و با توجه به اینکه عمر متوسط روکشهای معمولی بین هشت تا ده سال است، در درازمدت طول عمر دندان کاهش خواهد یافت.
از طرفی نباید فراموش کرد که لبه روکشها یا در مجاورت یا در زیر لثه قرار میگیرد و ممکن است باعث التهاب لثه شود، زیرا لثه با نسج سالم دندانی بسیار سازگارتر است و این نسج سالم دندانی هنگام ترمیم حفظ میشود، ولی در درمان با روکش تراش میخورد.
به هر حال هر دندانی که یکپارچگی تاجش را از دست میدهد و نیاز به پرکردن پیدا میکند نیز نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به دندانهای پرنشده دارد. ضرورت این مراقبت برای دندان روکش شده بیشتر است، چون در بسیاری موارد، فاصله ایجاد شده بین لبه دندان و روکش میتواند باعث گیرکردن مواد غذایی و پوسیدگی مجدد در این فضای ایجاد شده، شود.
قیمت و هزینه روکش دندان
هزینه و قیمت روکش دندان به نوع روکش دندان و مواد مورد استفاده سازنده بستگی دارد. بهتر است قبل از هر روش درمانی مرتبط با دندان، نرخ و هزینه های احتمالی آن را از کلینیک جویا شوید. قیمت اصلاح لبخند لثه ای برای افراد ممکن است متفاوت باشد. انتخاب نوع روکش دندان لیتیوم، لومینیرز، زیرکونیوم و… همچنین مسائل مربوط به زیبایی دندان بر روی هزینه و قیمت روکش دندان تاثیر گذار است. همچنین مسائل مربوط به زیبایی دندان بر روی هزینه و قیمت روکش دندان تاثیر گذار است.