رنگ طبیعی دندان های افراد مختلف، با هم تفاوت دارد. استفاده از مواد رنگی مانند چای و قهوه، و سیگار کشیدن باعث ایجاد رنگ روی دندان می شود. توجه کنید که جرم دندان که به شکل توده های زرد یا قهوه ای رنگ بر روی دندان و به ویژه در شیارهای محل التقای لثه و دندان تشکیل می شود، با رنگ (Stain) تفاوت دارد. در فرآیند جرم گیری دندان سطوح ریشه تمیز می شود و جرم دندان برداشته می شود.
می توانید با اســتفاده از روش بلـیچینگ، دنـدان هـای خـود را سـفیدتر کنید. بدیـهی اسـت که در هـمه ی شـرایط مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان می بایست رعـایت شـود. بليـچينگ روشـي اسـت كه با اسـتفاده از تركيبات شيميايي، رنگ دندان ها را سفيدتر مي كند. بلـیچینگ بر روی دندان هایی که به طور ژنتیکی تیره رنگ هستند و مینای آن ها از نظر سـاختمانی مشـکل نداشته باشد به خـوبی موثر است.
ذکر ایـن نـکته ضروریـست که در درمان بلیچینگ هـیچ لایه ای از دندان برداشته نمی شود، هیچ ماده ای به دندانها اضافه نمی گردد و هیچ عارضه ای در کوتاه مدت و یا دراز مدت متوجه دندانها و بافت لثه ای نخواهد بود.
جهت درمان و پشگیری از بوی بد دهان انجام منظم معاینات میتواند از بروز پلاک و جرم دندان جلوگیری کرده و در صورت وجود میتوان آن را به موقع درمان کرد. دندانپزشک شما میتواند بهترین روش پاکسازی دندانها و لثهها را پیشنهاد داده و نقاطی از دهان که به آنها توجه نمیکنید را به شما یادآوری کند.
به طور کلی به دو روش میتوان دندانها را سفیدتر کرد:
یک راه افزودن یک لایه خارجی به سطح دندان است. این لایه میتواند ماده ترمیمی کامپوزیت باشد یا یک لایه چینی که به آن «لامینیت» میگوییم. این روش سفید کردن مانند چسباندن ناخن مصنوعی روی ناخنهای طبیعی است. بر حسب مورد ممکن است نیازی به تراشیدن دندان نباشد.
در روش دیگر سفید کردن، که به آن «بلیچینگ» میگوییم، چیزی به ساختار دندان اضافه نمیشود و طی آن به دنبال یک واکنش شیمیایی، مولکولهای رنگ نسوج دندانی، دستخوش تجزیه میشوند. در واقع این روش مانند استفاده از وایتکس است و میتوان آن را سفید کردن شیمیایی نامید. در حالی که لامینیت را میتوان سفید کردن فیزیکی در نظر گرفت. بدیهی است که امکان تغییر فرم دندانها با هر دو روش لامینیت وجود دارد ولی با بلیچینگ فقط امکان تغییر رنگ وجود دارد.
جرم گیری دندان به وسیله لیزر هم یکی از روش های درمان جرم دندان است، که باید حتماً توسط دندانپزشک متخصص انجام گیرد.
آیا بلیچینگ با جرمگیری تفاوت دارد؟
عموما سفید کردن دندان برای حداقل 90 درصد افراد موفقیت آمیز است، گرچه ممکن است برای همه انتخاب درستی به شمار نیاید. اگر دندان هایتان در اثر کهولت، مصرف چای، قهوه و دخانیات تیره شده اند، سفید کردن انتخاب خوبی است. تیره شدگی دندان با رنگ های زرد، نارنجی و قهوه ای به این روش بهتر پاسخ می دهند. تغییر رنگ های خاکستری ناشی از تتراسایکلین و نیز تغییر رنگ های فلوروزیس گرچه روشن تر می شوند، ولی کاملا از بین نمی روند. بدرنگی دندانها علل مختلفی دارد که بطور خلاصه شامل :
1 ـ بد رنگی ناشی از جرم و پلاک دندان ، رنگهای غذایی ، سیگار
2 ـ بد رنگی ناشی از لبه پرکردگیهای آما لگام و ترکهای دندانی
3 ـ بد رنگی ناشی از داروهای مصرفی نظیر تتراسیکلین
4 ـ بد رنگی ناشی از مصرف بیش از حد فلوراید ( فلوروزیس )
5 ـ بد رنگی ناشی از ضربه به دندان یا پس از عصب کشی
6 ـ بدرنگی ناشی ازبیماریها و نقایص مینایی موارد بالا می تواند رنگهای زرد ، قرمز ، قهوه ای ، خاکستری ، سیاه و سفید بر روی دندانها ایجاد کند که ظاهری نازیبا ایجاد خواهد کرد .
عمل bleaching یا سفید کردن دندان بر روی برخی از این بد رنگیها مؤثر می باشد سایر بد رنگیها توسط اعمالی چون جرم گیری و پالیش کردن دندانها ، ترمیمهای کامپوزیت ، روکشهای چینی و لامینیت درمان پذیر است . روشن شدن دندان ها بسته به عادات شما از قبیل مصرف دخانیات و نوشیدن چای و قهوه، بایستی بین 1 تا 5 سال باقی بماند. در این هنگام شما بایستی برای تجدید درمان مراجعه نمایید. سفید کردن مجدد، معمولا سریع تر از دفعه اول انجام می گردد.
پلاک میکروبی
پلاک میکروبی یک لایه بیرنگ و چسبنده بوده و از تجمع میکروبهای دهان بر روی زمینه و لایه چسبنده ای از بزاق تشکیل می شود که حاوی مقادیری از خرده های غذایی نیز می باشد. این لایه ، با کشیدن ناخن بر دندان به زیر ناخن جمع شده و به راحتی با مسواک زدن پاک می شود ولی با شستشوی فقط با آب و یا دهانشویه های معمولی پاک نمی گردند. لذا بایستی برای پاک کردن آن از وسایلی چون مسواک و خمیر دندان و نخ دندان استفاده کرد. اگر پلاک میکروبی هر روز و یا در مراحل اولیه از سطح دندان تمیز نشود، املاح موجود در بزاق و مواد غذایی برآن رسوب نموده و منجر به ایجاد جرم دندان که سخت می باشد، میگردد.
جرم با مسواک زدن پاک نشده و با عمل جرم گیری دندان توسط دندانپزشک برداشته می شود. با رعایت بهداشت دهان ودندان به کمک وسایلی چون مسواک، خمیر دندان و نخ دندان و برداشتن پلاک میکروبی آماس لثه بوجود نمی آید. در صورتیکه پلاک تبدیل به جرم شده باشد، جرمگیری دندان توسط دندانپزشک توصیه می گردد. جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر می باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگی زا است و در صورت عدم درمان باعث بیماری لثه می گردد .
تاثیر جرمگیری
با عمل جرم گیری تعداد این میکروبها دردهان به مراتب کمتر می شود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتیکه مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی باشد.
جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نشده و برای این منظور از دندانپزشکی باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه های رسوب نموده بر دندان را که Stain (زنگ) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی گردد
جرم گیری دندان چه ارتباطی به جرم لثه دارد ؟
بعضا بیماران میپرسند « شما قرار است دندانهای ما را جرم گیری کنید یا لثه هایمان را ؟» در پاسخ باید گفت : حتی جرم زیر لثه نیز به دندانهای شما چسبیده، اما چون منجر به التهاب لثه شما میشود در حین جرم گیری دندانپزشکان کورتاژ لثه نیز انجام میدهند که در حین آن یک لایه از دیواره داخلی لثه بیمار نیز بر میدارند تا به تدریج بهبود یابد.
پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان ساده است. جرمگیری در دوران رشد کودک بسیار مهم است، بنابراین سعی کنید فرزندتان را دستکم سالی دو بار برای جرمگیری به نزد دندانپزشک ببرید تا جرم و پلاک جمعشده روی دندانها که در برابر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مقاوم است از بین برود و پاک شود. به کمک جرم گیری دندان کودکان و رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه همواره لبخندی زیبا بر لبان فرشته کوچکتان نقش خواهد بست.