بهداشت دهان و دندان کودکان و اطفال بسیار مهم است. آموزش بهداشت دهان و دندان کودکان در خصوص اهمیت، اولویت و رعایت بهداشت دهان باعث زیبا شدن دندان‌ها می‌شود که این نتایج در طول زندگی باقی می‌ماند والدین باید قبل از رشد دندان‌های دوران کودکی به بهداشت دهان و دندان کودکان خود اهمیت بدهند. در حقیقت کودکان در فک خود ۲۰ عدد دندان دارند و احتمال پوسیدگی دندان قبل از رشد اولین دندان شیری وجود دارد اولین دندان کودک حدوداً در بین ۶ تا ۸ ماهگی رشد می‌کند بنابراین وضعیت سلامت دهان نوزاد تاثیر بسزایی بر زیبایی لبخند او در دوران بزرگسالی دارد.
باید هرچه زودتر عادات مربوط به بهداشت دهان را به کودک یاد داد تا دندان‌هایی سالم و زیبا در آینده داشته باشد. با بررسی وضعیت سلامت دهان و رعایت بهداشت دهان و دندان، می‌توان ادعا کرد که این دندان‌ها در آینده سالم‌تر و محکم‌تر خواهند بود. متخصصان ما در کلینیک دندان پزشکی ویستا پیشنهاد می‌کنند سالی دوبار کودک خود را به مطب دندانپزشکی ببرید. آنها می‌توانند برای جلوگیری از مشکلات جدی‌تر، پوسیدگی دندان‌ها را تشخیص دهند. می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا تعیین وقت نوبت با شماره تماس حاصل نمایید.
مسواک زدن
متخصصان پیشنهاد می‌کنند حتی قبل از ظاهر شدن دندان‌های نوزاد، روزی یکبار با یک پارچه نرم و خیس دندان‌های او را تمیز کنید. انجام دادن این کار در هنگام حمام دادن کودک گزینه مناسبی است. پیشنهاد می‌شود پس از رشد اولین دندان‌ها، یک مسواک نرم با سر کوچک برای کودک تهیه شود. باید تا سن ۱۸ ماهگی روزی یکبار پس از اخرین تغذیه عصر دندان‌های کودک را با اب خالص مسواک کرد.
خمیر دندان‌هایی که برای کودکان تهیه و طراحی شده حاوی مقادیر کمی فلوراید هستند که می‌توان از حدود ۱۸ ماهگی از انها استفاده کرد، با این حال باید همیشه دستورالعمل‌هایی که روی خمیر دندان نوشته شده است را با دقت مطالعه کرد و از مناسب بودن انها برای سن کودک اطمینان حاصل کرد. فقط از خمیر دندان‌های مناسب استفاده کنید و به کودکان خود یاد دهید بعد از مسواک زدن از قورت دادن خمیر دندان خودداری کنند. خمیر دندان را در دسترس کودکان قرار ندهید. بعضی از کودکان طعم خمیر دندان را دوست دارند و اگر فرصتی پیدا کنند آن را می‌خورند.
چگونه مسواک بزنیم
کودکان باید از حدود چهار تا پنج سالگی نحوه مسواک زدن دندان‌های خود را یاد بگیرند. کودکان تا حدود هشت الی نه سالگی مهارت کافی برای مسواک زدن دندان‌های خود را ندارند. بنابراین باید مسواک زدن تلفیقی از تلاش کودک و والدین باشد.
- وضعیتی را انتخاب کنید که بتوانید به راحتی دهان کودک خود را ببینید، به عنوان مثال کودک را روی پای خود بنشانید و سر او را به عقب خم کنید.
- برای تمیز کردن دندان‌های جلویی کودک،مسواک را به آرامی در دهان او بچرخانید. برای دسترسی به سطوح داخلی مسواک را کج نگه دارید.
- از مسواک زدن دندان‌ها به صورت سایشی خودداری کنید. دندان‌های جلو و عقب را با حرکات رفت و برگشتی مسواک بزنید.
- همه قسمت‌های دندان را تمیز کنید. از اطراف خط لثه شروع به مسواک زدن کنید. به طور کلی باید ۲۰ دقیقه مسواک بزنید مسواک زدن دندان‌ها و تمیز کردن آنها کار وقت گیری است.
- هر سه ماه یکبار مسواک خود را عوض کنید اگر سر مسواک خراب شده باشد تاثیری در رفع پلاک ندارد و ممکن است باعث اسیب رساندن به لثه کودک شود. استفاده از یک مسواک سالم برای حفظ سلامت دهان و دندان کودکان یک اقدام مثبت است بهتر است هنگام استفاده از مسواک مراقب باشیم به لثه اسیب نرسد.
کشیدن نخ دندان
باید هر چه زود تر استفاده از نخ دندان را در کودکان خود شروع کنید حتی اگر هنوز دندان‌های شیری آنها نیفتاده باشد. هنگامی که بین سنین ۲و۶ سالگی، دندان‌های کودک به یکدیگر نزدیکتر می‌شوند باید هر روز از نخ دندان برای سلامت دندان‌های کودکان استفاده شود. پس از انکه مهارت‌های آنها تقویت شد می‌توان به آنها نحوه استفاده از نخ دندان را یاد داد. انها معمولا در سن ۱۰ سالگی توانایی استفاده از نخ دندان را یاد می‌گیرند.
چگونه از نخ دندان استفاده کنیم
به صورت دایره‌های کوچک، نخ دندان را در انتهای دندان‌ها قرار دهید تا انگشت کودکان به راحتی به آن قسمت‌ها دسترسی داشته باشد. این کار باعث می‌شود در مراحل اولیه یادگیری و قبل از انکه بتوانند به تنهایی از نخ دندان استفاده کنند مهارت کافی را به دست بیاورند. کودک شما باید برای استفاده از نخ دندان موارد زیر را رعایت کند:
- اندازه نخ باید حدود ۴۵ سانتیمتر باشد، انتهای ان را دور انگشت خود پیچید و به ارامی بین دندان‌ها به حرکت در بیاورید.
- توسط انگشت اشاره و انگشت شست، دندان‌های خود را نخ بکشید. مراقب باشید به لثه اسیب نرسد.
- در اطراف هر دندان، نخ را به شکل “C”بکشید و ان را به سمت بالا و پائین هر دندان و زیر خط لثه حرکت دهید. هنگامی که به دندان دیگری می‌پردازید نخ را باز کنید و از یک قسمت دیگر آن استفاده کنید.
استفاده از مقادیر مناسب فلوراید
فلوراید یک نوع ماده معدنی است که از پوسیدگی دندان و دهان جلوگیری می‌کند. می‌توان این ماده معدنی را به ذخایر آب، خمیر دندان و سایر محصولات مراقبت از دندان کودکان اضافه کرد. دندانپزشک کودکان توصیه می‌کند که تا سن ۳ سالگی از فلوراید به اندازه دانه برنج استفاده شود. از دندانپزشک خود در خصوص صحت و سقم این مساله برای کودک خود سوال کنید. برای کودکان ۳تا ۶ سال از فلوراید به اندازه دانه نخود استفاده کنید. اگر کودک شما در معرض ریسک پوسیدگی دندان قرار دارد دندانپزشک می‌تواند استفاده از سایر منابع فلوراید را پیشنهاد دهد.
این منابع شامل مکمل، ژل یا سایر محصولاتی است که دندانپزشک برای دندان کودک شما توصیه می‌کند. از این مکمل‌ها بر اساس دستور پزشک استفاده کنید. از قرار دادن این محصولات در دسترس کودکان خودداری کنید. بالا بودن میزان فلوراید می‌تواند سمی باشد و باعث ایجاد لکه روی دندان کودک شود. بلعیدن مقادیر زیادی از فلوراید در دوران کودکی باعث ایجاد لکه‌های سفید، قهوه ای، یا سیاه در سطح خارجی فلوروسیس دندان می‌شود. این امر باعث از بین رفتن سطح صاف مینای دندان می‌شود.
دهان شویه
دهان شویه به از بین بردن جرم‌هایی که باعث تشکیل پلاک، پوسیده شدن دندان، و بیماری لثه می‌شود و بهداشت دهان کودکان کمک می‌کند. بزرگسالان نیز از داشتن دهان خوشبو که با احساس تازگی نفس همراه است لذت می‌برند، دهان شویه در ایجاد این حس موثراست. دندانپزشکان توصیه می‌کنند تا سن ۶ سالگی یا بالاتر از دهان شویه استفاده نشود. در این سن، اکثرا کودکان انعطاف لازم برای استفاده از دهان شویه را طبق انچه پزشک دستور می‌دهد به دست می‌آورند . اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ شده است دهان شویه ای را انتخاب کنید که فاقد قند و الکل باشد و حاوی مواد ضد پوسیدگی مانند سدیم فلوراید باشد. در بخش زیر به ۵ نکته جالب در خصوص استفاده از دهان شویه در منزل اشاره می‌کنیم.
- به کودکان اجازه دهید دهان شویه ای را انتخاب کنند که طعم ان را دوست دارند. دهان شویه‌هایی که برای کودکان طراحی شده است طعم‌های مختلفی مانند آدامس بادکنکی و توت فرنگی و….. دارند.
- به کودکان خود یاد دهید که حدوداً ۳۰ ثانیه دهان‌شویه را در دهان خود بچرخانند.
- مسابقه ای را طراحی کنید و ببینید که چه کسی می‌تواند یک دقیقه دهان شویه را در دهان خود نگه دارد و بچرخاند.
- هر بار که کودکان از دهان‌شویه استفاده می‌کنند کنار انها حضور داشته باشید و مطمئن شوید دهان‌شویه را نمی‌خورند .
- اجازه ندهید دهان‌شویه جایگزین مسواک یا نخ دندان شود.