دندان در آوردن کودک برای دندانپزشکان اهمیت اساسی دارد. دندان در آوردن روندی است که طی آن دندان از موقعیت اصلی خود در استخوان به موقعیت نهایی آن در دهان منتقل میشود. دندان در آوردن باید همراه با رشد فکها باشد. اگر چه مشکلات مرتبط با دندانها در هنگام بیرون آمدن در اغلب موارد در موارد بالینی دیده میشود، تأخیر در درآمدن دندانها یکی از رایجترین مشکلات در این زمان میباشد. دیر در آمدن دندان دائمی در کودکان ممکن است نگرانی قابل توجهی برای آنها و والدین باشد. در آمدن دندانها و رشد دیر هنگام آنها میتواند منجر به بروز اختلال در اکلوژن شود. علاوه بر عمل جویدن، دندانهای آسیای دائمی برای سازماندهی رشد صورت بسیار ضروری هستند.
به طور معمول، هنگامی که دندان شیری می افتد، دندان بالغ دائمی باید ظرف مدت 6 ماه در آید. اما اگر این مدت بیش از 12 ماه طول کشید، ممکن است موردی مهم برای کودک محسوب گردد. بنابراین، اکثر دندانپزشکان چنان چه در آوردن دندانها بیش از 12 ماه در کودک طول کشید، آن را تأخیر محسوب میکنند. دیر دندان در آوردن بچهها را میتوان از روی انحراف رشد دندان در مسیری که برای آن کاملاً مشخص شده است و به طول انجامیدن آن به مدت بیش از 12 ماه تشخیص داد. همچنین، اگر دندان در حفره دهانی وجود نداشته باشد و هیچ نشانهای از بیرون آمدن آن نیز وجود نداشته باشد، ریشهای که به طور کامل تشکیل شده نشانهای از تأخیر در در آمدن آن دندان است.
علل دیر دندان درآوردن کودک
تأخیر و یا ناتوانی در در آمدن دندانها میتواند به علت تعدادی از شرایط پزشکی و تغییرات ژنتیکی باشد. علل دیر دندان درآوردن کودکان میتواند ناشی از استخوان، موقعیت نامطلوب زبان، عادت مکیدن دندان یا دندانهای دیگر باشند. در مواردی که دندان به استخوان متصل میشود، انسداد ممکن است مانعی مهم برای در آمدن دندان باشد. این انسداد باعث انکیلوز میشود که از در آمدن دندان در آینده جلوگیری میکند. شایعترین علت دیر در آمدن دندانهای جلویی فک بالا حضور دندان اضافی یا تراکم زیاد دندانها است.
شرایط محلی که میتواند منجر به دیر دندان درآوردن شوند
علل محلی دیر دندان درآوردن کودکان میتواند ناشی از مشکلاتی از قبیل ریشه دفرمه، قرار گرفتن نامناسب دندان در موقعیت خود، تراکم، کیست دندان، اودونتوما و یا آسیب به دندان شیری باشد. شایعترین علت محلی دیر در آوردن دندان در کودکان، انسداد فیزیکی است. انسداد فیزیکی میتواند به علت وجود دندانهای اضافی، مانع مخاطی و تومورها رخ دهد.
دندان اضافی (تراکم دندانها) میتواند موجب بروز بینظمی دندان، جابجایی، چرخش، ناتوانی در در آمدن دندانها و یا حتی دیر در آمدن دندان مرتبط را ایجاد کند. شایعترین دندان اضافی مزیودنس است که بین دندانهای جلویی فک بالا وجود دارد. نوع توبرکولیت دندان اضافی در افراد مبتلا به مشکل دیر در آمدن دندانها بیشتر مشاهده میشود.
تومورهای دندان
یکی دیگر از علل دیر در آمدن دندانها تومور دندانی است. اختلالات در طی رشد دندان از قبیل ادنتو دیسپلازی منطقهای که به عنوان دندان ارواح نیز نامیده میشود، میتواند منجر به دیر دندان درآوردن در کودکان گردد. در این حالت شکل دندانها تغییر میکند و اغلب دندانهای جلویی فک بالا درگیر هستند. ادنتو دیسپلازی میتواند در هر یک از فکها رخ دهد و هر دو نوع دندانهای شیر و دائمی میتوانند تحت تأثیر قرار گیرند. تورم شدید لثه نیز میتواند یک مانع برای در آمدن دندان باشد.
تورم شدید لثه میتواند ناشی از اختلالات هورمونی یا ارثی، کمبود ویتامین C یا داروهایی مانند فنی توئین باشد. آسیب به دندانهای شیری نیز یک علت دیگر دیر در آمدن دندانها است. دندان شیری آسیب دیده ممکن است به استخوان متصل شود و این باعث میشود که دندان بیش از حد در مکان خود باقی بماند و در نتیجه در آمدن دندان دائمی به تأخیر بیفتد. همچنین ثابت شده است که پرتو اشعه ایکس روی در آمدن دندان تأثیر میگذارد. هنگامی که مانعها از سر راه برداشته شوند، معمولاً در آمدن دندانها شروع میشوند.
شرایط بدنی که میتواند منجر به دیر در آمدن دندانها شوند
دیر در آمدن دندانها در بیمارانی که دچار کمبود مواد مغذی ضروری هستند، اغلب گزارش میشود. کمبود برخی مواد مغذی ضروری ممکن است بر روند در آمدن دندان تأثیر بگذارد. اختلالات غدد درون ریز علاوه بر کل بدن روی دندانها نیز تأثیر میگذارد. هیپوتیروئید، هیپوپیتوتاری، هیپوپاراتیروئید و سودو هیپوپاراتیروئید از شایعترین اختلالات غدد درون ریز هستند که با دیر در آمدن دندانها همراه میباشند. اختلالات غدد درون ریز میتواند موجب دیر در آمدن دندانها شود. در هیپوپیتوتاری یا کوتولوگی ناشی از اختلال غده هیپوفیز، در آمدن دندانها و رشد بدن به تأخیر می افتد.
قوس دندانی کوچکتر از حد معمول است به گونهای که نمیتواند همه دندانها را در دهان جای دهد، بنابراین نامرتبی دندانها بروز میکند. ریشههای دندانها نیز در اختلال دوارفیسم یا کوتولگی کوتاهتر از حد طبیعی است. همچنین در نوزادان نارس و نوزادانی که هنگام تولد وزن کمی دارند، بلوغ دندانهای دائمی به تأخیر می افتد. در بیماران مبتلا به اچ آی وی نیز در آمدن دندانها به تأخیر می افتد. دندانهای شیری که در نمیآیند و دیر در آمدن دندان دائمی در کودکان مبتلا به فلج مغزی رایج است. برخی از شرایط سیستمیک دیگر مانند کم خونی و نارسایی کلیه موجب در در آمدن دندانها و سایر اختلالات در رشد دندان و صورت همراه هستند. دیر در آمدن دندانها به دلیل شرایط پزشک، در این دو حالت رخ میدهد.
مدیریت دیر دندان درآوردن کودکان
دیر دندان درآوردن در کودکان ممکن است یک شاخص کلیدی در آسیب شناسی موضعی یا سیستمیک باشد. این تأخیر ممکن است بر تشخیص دقیق، برنامه ریزی درمان و زمان بندی درمان بیمار تأثیر بگذارد. بنابراین، میتواند تأثیر قابل توجهی در مراقبتهای بهداشتی مناسب برای بیماران داشته باشد. مدیریت در دندان در آوردن نوزادان بستگی به عوامل متعددی دارد که مهمترین آنها سن است.
گزینههای مختلف درمانی شامل مشاهده، انجام عمل جراحی و لاکسیشن یا از بین بردن هر گونه مانع و در نهایت در آوردن دندان است. اگر دندان نابالغ باشد، به طور مثال تشکیل ریشه به صورت کامل صورت نگرفته باشد، باید از هر نوع مداخلات جراحی یا ارتودنسی اجتناب شود از بین بردن مانع و لاکسیشن از جمله روشهای ترجیحی برای درمان دیر در آمدن دندانها میباشند که دارای پیش آگاهی مطلوبی نیز برای بیمار هستند. همچنین اگر لاکسیشن دندانهای آسیا پیش از کامل شدن ریشه صورت گیرد، دندانها در آمده و همچنان به رشد طبیعی خود ادامه میدهند.
معیارهای درمان دیر دندان درآوردن دندانهای بالغ
معیارهای خاصی برای درمان دیر در آمدن دندانهای دائمی وجود دارد. اگر کودک به دلیل دیر در آمدن دندانها ناراحت است و بهانه گیری میکند، میتوان درمان را انجام داد. اگرچه دندان دائمی ممکن است دیر یا زود در آید، اما ممکن است این روند تا یک سال تمام طول بکشد و ممکن است والدین و یا کودک نخواهند کل این مدت را صبر کنند. همچنین، کودکان اغلب توسط همسالان خود مورد تمسخر قرار میگیرند،
بنابراین در خواست والدین برای درمان جهت اهداف زیبایی شناختی و روانشناختی را نباید نادیده گرفت. اتصال دندانهای مجاور به یکدیگر ممکن است فضای خالی ایجاد کند که خود عاملی برای دیر در آمدن دندانها محسوب میگردد. شناسایی مرحله رشد ریشه های دندانهایی که در نیامده اند، به تشخیص و درمان مناسب کمک میکنند. اگر دندان به طور کامل شکل گرفته و قدرت در آمدن آن از بین رفته باشد، به درمان ارتودنسی نیاز خواهد داشت.
برنامهریزی برای درمان
شناسایی دقیق و برنامهریزی برای درمان ضروری است. هنگامی که نوک ریشه به طور کامل شکل میگیرد، تمایل دندان به در آمدن به صورت طبیعی از بین میرود. بنابراین، هنگامی که علت دیر در آمدن دندانها وجود دندانهای زیاد است، به در آمدن دندانی که در نیامده است باید کمک کرد. با تشخیص زود هنگام مشکل دیر در آمدن دندانها میتوان از انجام روشهای جراحی و عوارض احتمالی زودهنگام جلوگیری و به انتخاب مناسبترین درمان کمک کرد. پس از عمل جراحی و روشهای غیر جراحی برای کشیدن دندانهای اضافی، بیمار تحت درمان اولیه ارتودنسی قرار میگیرد.
هنگامی که مرحله اولیه درمان ارتودنسی کامل شد و فضای کافی در دهان ایجاد گردید، درمان فعال برای در آوردن دندان پیشین دائمی فک بالا آغاز میشود. به طور کل در بیماران مبتلا به دیر در آمدن دندانها، تشخیص دقیق و برنامه ریزی برای درمان به دندانپزشک اجازه میدهد تا درمان را در مراحل اولیه و بدون به تعویق انداختن درمان انجام دهد، تا زمانی که دندانهای دائمی در مکان صحیح خود قرار گیرند.
19 دیدگاه ها