برای شروع ارتوندسی برای یک بیمار مراحل مقدماتی وجود دارد که باید پیش از قرار دادن بریس (براکت) ها بر روی دندان‌ها انجام شوند. یکی از این اقدامات اولیه قالب گیری است. اکثر بیماران جوان تجربه قالب گیری را ندارند و از انجام آن نگرانند. والدین باید به فرزندشان توضیح دهند که قالب گیری کار راحتی است آسان است و نباید برای آن اضطراب داشته باشند. دندانپزشکان پیش از قرار دادن بریس‌ها، پس از برداشتن آنها و برای نصب وسایلی مثل گیره‌های نگه دارنده قالب گیری انجام می‌دهند.
قالب گیری چگونه انجام می‌شود؟
برای قالبگیری دندان در ارتودنسی ابتدا یک تری (قالب مخصوص) روی دندان‌ها قرارگرفته، سپس با آلژینات پر می شود. آلژینات یک پودر است که با آب مخلوط می‌شود تا خمیری به غلطت خمیر کیک به دست آید. خمیر آلژینات داخل تری ریخته شده و سپس در دهان بیمار قرار می‌گیرد. غالبا در همین زمان است که بیمار عصبی است یا احساس ناراحتی میکند. معمولا ابتدا قالب پایینی و بعد قالب بالایی گذاشته می‌شود. زمانی که قالب بالایی قرار داده می‌شود بیمار ممکن است حس کند که آلژینات به داخل گلویش وارد می‌شود. در حالی که این طور نیست.
دندانپزشک باید تری را تا زمانی که آلژینات قوام بگیرد در دهان بیمار نگه دارد. سپس می‌تواند آن را بردارد. هنگامی که آلژینات سفت می‌شود، شکل دندان‌ها و لثه را به خود گرفته است. پس از آن دندانپزشک گچ یا خمیری مخصوص درون قالب می‌ریزد تا قالبی از دندان‌های بیمار برای آزمایش یا ساخت یک وسیله به دست بیاید.
روش‌های قالب گیری
قالب گیری دندان، بسته به نوع مواد و نیز تری مورد استفاده در قالب گیری (که گشاد باشد یا کاملا تنگ) به دو نوع موکوساتیک و موکوس کمپرسیو نامیده می شود. در روش موکوساتیک قالب گیری در حالتی انجام می‌شود که دهان در حالت طبیعی و استراحت قرار دارد. دندان مصنوعی‌هایی که بر اساس این نوع قالب گیری ساخته می‌شوند عموما در حالت عادی، مناسب و اندازه هستند اما در زمان جویدن ممکن است حول قسمت‌های سختتر دهان ( مثلا برآمدگی استخوانی قسمت میانی کام سخت) بچرخد و در قسمت‌های نرم فرو برود . قالب گیری موکوس کمپرسیو در زمانی انجام می‌شود که قسمت‌هایی از دهان تحت فشار قرار گرفته اند.
دندان مصنوعی‌های ساخته شده از روی این قالب‌ها معمولا در زمان حرکت فک بیشتر سر جای خود ثابت می‌مانند تا در زمان استراحت آن. از انجا که دندان‌ها اکثرا در حالت استراحت هستند، به نظر می‌رسد که دندان مصنوعی هایی که از روی قالب های موکوساتیک ساخته می‌شوند بهتر باشند. اما در عمل و در طولانی مدت، به نظر چندان تفاوتی از لحاظ سازگار شدن دهان با دندان مصنوعی‌های محصول هر یک از این دو روش وجود ندارد.
یکی دیگر از تکنیک‌های قالب گیری دندان، تکنیک فشار انتخابی است که در زمان انجام آن، نواحی‌ای از فک که نرم هستند و می‌توانند فشرده شوند، تحت فشار و مناطق سختتر که فشرده نمی‌شوند در حالت استراحت قالب گیری می‌شوند. بدین صورت این روش از مزایای هر دو روش قبلی برخوردار خواهد بود.
استفاده از پرینترهای 3 بعدی برای ساخت قالب‌های دندان در ارتودنسی
در این روش به جای استفاده از آلژینات یا مواد شن مانند برای قالبگیری دندان از دوربین و پرینتر سه بعدی استفاده می‌شود. برای این کار بیمار قسمت مخصوصی از دوربین را با دندان‌های خود گاز می‌گیرد و پس از آن دوربین شروع به اسکن و ضبط تصاویر دندان‌ها، کام و لب‌ها می کند.
تصاویر ضبط شده به کامپیوتر متخصص بخش قالب گیری فرستاده شده و در صورت تایید به پرینتر سه بعدی منتقل می‌شود و پس از آن پرینتر شروع به تهیه قالب اولیه میکند. پس از تهیه قالب اولیه و تطبیق آن با تصاویر اسکن شده و تایید آن توسط پزشک متخصص، قالب در اختیار دستیار قالبگیری قرار گرفته و جزییات و مواردی مانند نگهدارنده ها به آنها اضافه می‌شود. پس از کامل شدن قالب از آن برای تهیه تجهیزات ارتودنسی استفاده می‌شود.
آیا نگران آن هستید که مواد در زمان قالب گیری وارد گلویتان شود؟
اگر از این می ترسید که آلژینات وارد گلویتان شود، باید بدانید که این اتفاق نمی‌افتد. یک قالب دندان خوب باید تا ته دهان برسد، به همین خاطر زمانی که پر می‌شود این احساس به وجود می‌آید که انگار مواد وارد گلو می‌شوند. اکثر بیماران، اگر استرس نداشته باشند و به قالب گیری دندان فکر نکنند، در طول زمان قالب گیری از فک بالایی عملکرد بهتری دارند. دندانپزشکان سعی می‌کنند فکر آنها را با صحبت کردن در مورد یک موضوع غیر مرتبط مانند ساحل، اتومبیل، بازی‌های ویدئویی و غیره منحرف کنند. این قالب دندان به سرعت در عرض یک دقیقه سخت می‌شود، بنابراین فقط کافی است 1 دقیقه در دهان نگه داشته شود.
اگر بیمار در زمان قالب گیری به سرعت دچار حالت تهوع و رفلکس شود چه باید کرد؟
افراد در زمان لمس قسمت انتهایی دهان دچار رفلکس یا حالت تهوع می‌شوند، که این حالت به عنوان رفلکس دهانی یا رفلکس حنجره شناخته می‌شود. اگر ناحیه خاصی از کام نرم لمس شود، فرد دچار حالت رفلکس می‌شود. در بعضی از افراد این ناحیه جلوتر از حالت نرمال خود قرار دارد. برای این گونه بیماران قالب گیری فک بالایی سختتر است.
برای کم کردن حالت رفلکس در زمان قالب گیری، دندانپزشک از بی حسی موضعی استفاده میکند که کام نرم را بی حس میکند. ماده بی حسی، یعنی ستاکایین، که طعم خوبی هم ندارد، به قسمت انتهایی دهان اسپری می‌شود. پس از چند دقیقه بی حسی انجام شده و بیمار آماده قالبگیری دندان خواهد بود.
بایدها و نبایدهای قالبگیری
اگر دچار حالت رفلکس دهانی شدید هستید فردی که برایتان قالب گیری انجام می‌دهد را در جریان قرار دهید. آب دهان خود را زیاد فرو ندهید. شما می توانید آب دهانتان را روی یک دستمال خالی کنید. ایرادی ندارد. بلعیدن باعث حالت تهوع و رفلکس می‌شود. از طریق بینی و نه دهان خود نفس بکشید.عصبی نباشید قالب گیری آسان است و باید انجام شود. در زمانی که قالب گیری انجام می شود آرام باشید.
سعی نکنید تری را بردارید. این کار همه چیز را خراب میکند. اگر تری خیلی زود برداشته شود، قالب دندان خراب خواهد شد و نیاز به قالبگیری مجدد خواهد بود. به یاد داشته باشید، قالب گیری آسان است و همه آن را برای درمان انجام می‌دهند. از این که این کار را انجام می دهید نگران نباشید. فقط آرامش خود را حفظ کنید و به این فکر کنید که این کار تنها یک گام برای رسیدن به لبخندی زیبا است.
2 دیدگاه ها