هنگامیکه اولین دندان کودک شما ظاهر میشود ممکن است شگفتزده شوید و تازه همه آن نشانههای درآوردن دندان مانند جاری شدن آب از دهان کودک، نصف شب بیدار شدن و بدخلقیها را درک کنید. هر كودكی دنداندرآوردن متفاوتی را تجربه میکند: بعضی از نوزادان بهطورکلی هیچ علامتی ندارند، درحالیکه دیگران در طول چند ماه درد دندان را تجربه میکنند. خوشبختانه، نشانههایی درروند دندان درآوردن وجود دارد که با دانستن این علائم کودک شما و خودتان دورهی راحتتری را خواهید داشت. قبل از اینکه دندانهای کودک از لثه بیرون بزند نیازی به دندانپزشک ندارید، اما این بدان معنا نیست که دندانها هیچ مشکلی برای فرزند شما ایجاد نمیکنند. فقط به این دلیل که نمیتوانید دندانها را ببینید، به این معنا نیست که آنها وجود ندارد! اگرچه بهتر است کودکان را در سال اول به دندانپزشکی ببرید اما بسیاری از کودکان بسیار زودهنگام دچار دنداندرد میشوند.
در اغلب موارد لازم نیست که با دیدن علائم دنداندرآوردن فرزندتان به پزشک مراجعه کنید. با گذشت چند روز از شروع علائم، دندانها بیرون میزنند و میتوانید با استفاده از روشهای مختلف درد فرزندتان را کنترل کنید. اما بهتر است از زمان تولد یکسالگی کودک او را بهطور منظم برای معاینه به دندانپزشکی ببرید.
اگر هرگونه سؤال یا نگرانی در مورد دنداندرآوردن نوزاد خوددارید یا برای دریافت هرگونه مشاوره از متخصصین ما در دندانپزشکی ویستا و جهت رزرو نوبت میتوانید با شمارههای تماس حاصل فرمایید.
چه زمانی نوزادان شروع به دنداندرآوردن میکنند؟
علائم دندان در آوردن نوزاد ممکن است دو تا سه ماه قبل از بیرون زدن دندان شروع شوند. بیشتر نوزادان دندان اول خود را حدود 6 ماهگی درمیاورند هرچند که این مدت در کودکان مختلف ممکن است متفاوت باشد. برخی از نوزادان اولین دندانها را در اوایل سهماهگی درمیاورند درحالیکه ممکن است نوزادان دیگر پس از تولد یکسالگیشان دندان درآورند.
ترتیب رشد دندانهای کودک
اولین دندانهای کودک در بیشتر موارد در قسمت وسط فک پایین و سپس دو دندان در قسمت میانی فک بالا درمیایند. سپس الگوی درآمدن دندان در نقاط بعدی به این شکل است که دو دندان دیگر در کنار دو دندان پیشین فک بالا درمیاید. سپس دندانهای کناری پایین در سمت چپ و راست دندانهای پیشین پایین رشد میکنند. بعدازآن نوبت به دندانهای آسیای بالا در عقب فک و سپس آسیای پایین میرسد. به همین ترتیب دندانهای نیش بالا و سپس پایین درمیایند. و نهایتاً دندانهای آسیای ثانویه در فک بالا و سپس پایین رشد میکنند.
علائم
کودک شما نمیداند که چرا احساس درد میکند، با درد دهان از خواب بیدار میشود یا با خارش چانه روبرو میشود. در اینجا علائم شایع دندان درآوردن نوزاد ذکرشده است که توجه به آنها بسیار اهمیت دارد:
جاری شدن آب از دهان کودک
خارج شدن این حجم زیاد از مایعات از دهان بچهها تعجببرانگیز است اما دندان درآوردن باعث تحریک دندانها میشود و این علامت در بسیاری از نوزادان از حدود 10 هفتگی تا سه یا چهارماهگی یا بیشتر شروع میشود. اگر متوجه شدید که پیراهن کودک شما بهطور مداوم خیس میشود از یک پیشبند بچه استفاده کنید تا کودک راحتتر و تمیزتر باشد و بهآرامی چانهاش را در طول روز پاککنید تا پوستش خشک نشود.
تحریک پوست
اگر آب زیادی از دهان نوزاد شما خارج شود خشککردن دائمی پوست میتواند باعث خارش، سرخ شدن، قرمزی و التهاب در اطراف دهان و چانه و حتی گردن او شود. پوست کودک را با ضربههای ملایم پاککنید و از کشیدن دستمال روی پوست اجتناب کنید تا کودک آسیب نبیند. شما همچنین میتوانید از دستمال مرطوب استفاده کنید یا با استفاده از کرم مخصوص صورت فرزندتان را مرطوب نگهدارید.
سرفه
خارج شدن آب زیاد از دهان کودک باعث ایجاد احساس خفگی و سرفه میشود. اگر کودک شما علائم دیگری از سرماخوردگی، آنفولانزا یا آلرژی نداشته باشد جای نگرانی نیست.
گاز گرفتن
فشار دندانها از زیر لثهها باعث ناراحتی کودک میشود – که میتواند از طریق فشار متقابل (ازجمله جویدن و گاز گرفتن) رفع شود. نوزادانی که در حال دندان درآوردن هستند هرچه پیدا کنند، از حلقههای دندانی مخصوص کودک گرفته تا نوک پستانهای مادر در حین شیر خوردن و انگشتان دست باشد، گاز میگیرند.
گریه
بعضی از نوزادان هنگام دنداندرآوردن بسیار گریه میکنند که در برخی از آنها ممکن است به علت التهاب بافتهای لثه باشد. دندانهای اول (همچنین دندانهای آسیاب به علت بزرگ بودن) اغلب بیشترین درد رادارند، گرچه اکثر نوزادان درنهایت به احساسی که در هنگام دندان درآوردن ایجاد میشود عادت میکنند و خیلی ناراحتی نمیکنند.
کجخلقی
دهان کودک شما دچار آسیب میشود زیرا دندانهای کوچک به لثهها فشار میآورند تا بیرون بزنند و به سطح برسند و قطعاً کودک در این زمان احساس خوبی ندارد و بداخلاق است. بعضی از نوزادان فقط چند ساعت ممکن است کجخلق باشند اما بعضی دیگر ممکن است روزها یا حتی هفتهها بداخلاق باقی بمانند.
اجتناب کودک از غذا خوردن
در حالت عادی گذاشتن چیزی دردهان کودکان ناراحت و بدخلق،چه بطری باشد یا پستان، آنها را آرام میکند اما در کودکانی که دندان درمیاورند هنگام غذا خوردن درد و تورم لثهها شدیدتر میشود. به همین دلیل، نوزادانی که دندان درمیاورند زمان غذا خوردن بیقراری میکنند و عصبانیتر میشوند، زیرا نه ناراحتی و نه گرسنگیشان رفع نمیشود. حتی کودکانی که غذاهای جامد میخورند ممكن است هنگام دندان درآوردن از خوردن اجتناب کنند. درصورتیکه اعتصاب بیش از چند روز طول بکشد، به متخصص اطفال مراجعه کنید.
شببیداری
بیقراریهای کودکی که دندان درمیاورد فقط مخصوص روز نیست. درد و ناراحتی ممکن است حتی در خواب کودک اختلال ایجاد کند حتی اگر او قبلاً شبها میخوابیده است. قبل از آرام کردن نوزاد ببینید که آیا میتواند خودش را بخاباند. اگر او هنوز بیقرار است، او را نوازش کنید یا برایش لالایی بخوانید تا آرام شود اما از غذا دادن شبانه پرهیز کنید.
کشیدن گوش و مالیدن گونه
نوزادی که دندان درمیاورد ممکن است با عصبانیت گوشش را بکشند یا چانهاش را بمالد. لثهها، گوشها و گونهها مسیرهای عصبی مشترک دارند بنابراین درد در لثهها میتواند بهجاهای دیگر گسترش یابد. نوزادان مبتلابه عفونتهای گوش نیز به گوشهای خود ضربه میزنند و آنها را میکشند بنابراین اگر فکر میکنید مشکل کودکتان بیشتر از دندان درآوردن است حتماً با متخصص کودک مشورت کنید.
بهطورکلی نوع و شدت این علائم از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است. ممکن است برای یك کودک دندان درآوردن با درد و اشک زیاد همراه باشد درحالیکه نوزادی دیگر بدون هیچگونه شکایت درد همه دندانهایش درمیاید. اما احتمالاً باید انتظار داشته باشید حداقل برخی از این علائم و شاید بسیاری از آنها را ببینید.
درمان
جویدن
نوزادان به شکل عجیبی و البته به دلایل خوبی جویدن را دوست دارند: جویدن باعث ایجاد فشار متقابل میشود که درد ناشی از فشار دندان به لثه برای بیرون زدن را التیام میبخشد. حلقه پلاستیک دندانی مخصوص، جغجغه و دیگر اسباببازیهای نرم کارآمد هستند. جویدن جسم سرد لثهها را بیحس میکند و مؤثرتر است. اسباببازی یا حلقه دندانی کودک را در یخچال نگهدارید تا خنک شود. از گذاشتن این وسایل در فریزر اجتناب کنید زیرا وسایل بسیار سرد میتواند به لثههای حساس صدمه بزند.
ضد فشار
قرار دادن مرتب انگشت تمیز، اسباببازیهای مخصوص با لبههای نازک و صاف، مسواک نرم و خیس (بدون خمیردندان) بر روی لثه کودک همانند حلقههای دندانی مخصوص و پارچههای مرطوب میتواند درد کودک را تسکین دهند. کودک شما ممکن است در ابتدا مقاومت کند و نگذارد از این وسایل استفاده کنید زیرا ممکن است در ابتدا صدمه ببیند اما بهزودی درد تسکین مییابد.
غذا و نوشیدنیهای سرد
آب سرد برای کودکان بزرگتر از شش ماه (زمانی که آب میتوانند مصرف کنند) میتواند به تسکین درد کمک کند. اگر بچه بطری آب را نگرفت میتوانید آب (بدون یخ) را در یک فنجان بریزید.
غذاهای یخزده مانند ماست، هلو مخلوط شده و سیب رنده شده (اگر قبلاً توسط نوزادتان مصرفشده است) میتواند اشتهاآور باشد و درد و خارش لثهها را کاهش دهد. همچنین میوههای یخزده مانند موز و آلو را در کیسه مخصوص بگذارید و به کودک بدهید. توجه کنید که قطعات بزرگ مواد غذایی خطر خفگی را ایجاد نکنند و فقط تحت نظارت بزرگسالان و با نشاندن صحیح کودک آنها را به کودک بخورانید.
مسکنها
اگر جویدن، مالیدن و خوردن غذاهای سرد تأثیری نداشت با اجازه متخصص اطفال از استامینوفن استفاده کنید.
ایجاد آرامش
اسباببازیهای اضافی، بوسهها و صبر و شکیبایی بسیار چیزی است که نوزاد دلبندتان به آن نیاز دارد.