دندانپزشکی کودکان نوعی تخصص است که روشها و فرایندهای دندانپزشکی عمومی و تخصصی را جهت انجام اقدامات پیشگیرانه اولیه و جامع را برای بهداشت دهان و دندان کودکان سازگار میکند. دندانپزشکی کودکان طیف وسیعی از بیماریها را در کودکان نوپا، خردسالان و نوجوانان شامل آن دسته از افراد که نیاز به مراقبتها ویژه دارند را درمان میکند. این متخصصین میتوانند درمان را به گونهای برنامهریزی کنند که بیماران احساس راحتی بیشتری داشته باشند. دندانپزشکی کودکان همچنین به والدین و پدربزرگها و مادربزرگها در مورد اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبتهای بهداشت دهان و دندان آمورش میدهد.
کودکان همیشه قادر به تحمل و همکاری در خلال انجام معاینات دندانپزشکی نیستند. زمانی که متخصصین اطفال پیشنهاد میدهند که دندان کودکان مورد معاینه قرار گیرد، شما باید مطمئن باشید که دندانپزشک کودکان به بهترین نحو ممکن مراقب کودک خواهد بود. متخصصین دندانپزشکی کودکان میدانند که چگونه باید دندان کودکان را معاینه و درمان کنند که کودکان اذیت نشوند. به علاوه، آنها در مطب از تجهیزاتی استفاده میکنند که به طور خاص برای استفاده جهت کودکان طراحی شده است و همچنین دکور مطب به گونهای طراحی شده که برای کودکان خوشانید است. برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت با شمارههای تماس حاصل فرمایید.
مشکلات دندانی کودکان
در زیر به برخی از مشکلات دندانی شایع کودکان اشاره شده است:
پوسیدگی دندان بطری کودک
پوسیدگی دندان بطری کودک زمانی اتفاق میافتد که دندانهای کودک در تماس مستمر با غذاها و نوشیدنیهای شیرین باشند یا این که کودکانی که از شیر مادر استفاده میکنند در حالی که هنوز شیر در دهان آنها است به خواب بروند. اینها باعث پوسیدگی دندان در کودکان شده و ممکن است منجر به دندان درد شوند یا این که فرایند افتادن دندانهای شیری کودک را تسریع کنند که خود موجب بروز مشکلاتی در رشد دندانهای دائمیشود.
مکیدن شصت دست
اگر کودک شما تا سن پنج سالگی هنوز انگشت شصت خود را میمکد، زمانی که دندانهای دائمی در حال رشد هستند، ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در دندانها مانند اوربایت، جابجایی فکها و ایجاد نقص در کام دهان کودک میشود. همچنین ممکن است اختلالات گفتاری نیز در بروز کند.
فشار زبان
فشار زبان زمانی اتفاق میافتد که کودک برای بلعیدن غذاها و نوشیدنیهایی که میخورد با زبان به لبهای خود فشار وارد آورد. این فشار مضاعف بر دندانها که باعث نامرتب شدن دندانها میشود ممکن است منجر به ایجاد عارضه اوربایت در کودک شود. فشار زبان نیز ممکن است مانند مکیدن انگشت شصت دست باعث ایجاد اختلالات گفتاری شود.
زود افتادن دندانها
اگر دندانهای کودک بسیار زودتر از موعد مقرر بیفتند ممکن است باعث ایجاد برخی مشکلات و نامرتب شدن دندانهای دائمیشود. افتادن زودهنگام دندانها ممکن است به دلیل کمبود فضا در فک یا آسیبدیدگی در هنگام بازیهای کودکانه شود.
انواع روشهای درمانی
انواع روشهای درمانی که متخصص دندانپزشکی کودک ممکن است توصیه کند عبارتند از:
جرمگیری دندانها
پروفیلاکسی یا طب پیشگیرانه نام دیگر جرمگیری دندانها است که توسط دندانپزشک انجام میشود. در این فرایند از برخی ابزارهای دستی بسیار سبک برای تمیز کردن دندانها همراه با مسواک زدن و دستورالعملیها آموزشی استفاده میشود. پس از هر جلسه به والدین آموزشهایی داده میشود که در خانه انجام دهند و همچنین اهمیت تمیز نگه داشتن دندانها را به طور کامل درک کنند.
استفاده از فلوراید
فلوراید تراپی به دو روش انجام میشود، از طریق روش سینی گذاری یا آغشته کردن دندانها. هر دو روش کاملاً مؤثر است و باعث میشود که به دندانها مقادیر کافی فلوراید برسد. انتخاب هر روش کاملاً به ترجیحات کودک و این که کودک با کدام روش احساس راحتی بیشتری میکند بستگی دارد. متخصص دندانپزشکی کودک همیشه باید روشی را انتخاب کند که بیمار با آن احساس راحتی بیشتری داشته باشد و بیشترین مشارکت را در انجام عملهای دندانپزشکی داشته باشد.
سیلانت
به این فرایند سیلانت حفره و شکاف نیز گفته میشود زیرا آنها برای پر کردن حفرهها و شکافهایی که بخشی از آناتومی طبیعی دندانهای شیری کودک است به کار میروند. توصیه میشود که به محض رشد دندانهای آسیا و پیش آسیا روی آنها سیلانت قرار داده شود. این بدان دلیل است شما میتوانید احتمال پوسیدگی دندانها را از همان ابتدا که شروع به رشد میکنند کاهش دهید. در صورتی که از سیلانت به موقع استفاده و حفاظت شود میتواند به صورت موفقیتآمیزی سطح دندانها را که عمل جویدن را انجام دهند محفوظ نگه دارد. سیلانت با ایجاد پوششی نازک روی حفرهها و فیشرها یا شکافها باعث میشود که پلاکهای غذا از دندانها دور مانده و احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندانها کاهش مییابد. از آنجا که این پوشش فقط روی سطح بایت دندانها قرار داده میشوند، قسمتها اطراف و بین دندانها را نمیتوان با سیلانت محافظت کرد.
ترمیم پیشگیرانه با رزین
این فرایند توسط متخصص دندانپزشکی کودکان برای دندانهایی که به تازگی رشد کردهاند و پوسیدگیهای جزئی دارند به کار برده میشوند. این روش مشابه سیلانت است اما مقادیر کمتری از پوسیدگی را باید قبل از انجام آن درمان کرد. استفاده از روشترمیم پیشگیرانه با رزین از پیشروی پوسیدگی دندان به عمق دندانها پیشگیری میشود.
باندینگ دندان
دندانپزشکان قادر به ترمیم حفرههایی هستند که بزرگتر از حدی باشند که بتوان آنها را با روشترمیم پیشگیرانه با رزین درمان کرد. آنها این کار را با مواد همرنگ دندان انجام میدهند تا دندانها سفید باقی مانده و در هنگام خندیدن چیزی روی آنها مشخص و قابل توجه نخواهد بود. باندینگ دندان نیز مانند اقدامات دندانپزشکی دیگر در دندانپزشکی کودکان متداول و شایع نیست.
پالپ درمانی
پالپ (یا عصب) دندان در قسمت مرکزی داخل دندان قرار دارد. عصبها، عروق خونی، بافت همبند و سلولهای تکثیرکننده همگی داخل پایپ قرار دارند. در دندانپزشکی کودکان هدف از درمان پالپ دندان حفظ دندان آسیبدیده است تا از از دست رفتن دندان به طور کامل پیشگیری شود و میتواند فضای کافی برای دندانهای دائمی باقی بماند. این کار میتواند بایت را اصلاح کرده و نیاز به استفاده از بریسها را کاهش دهد. مهمترین دلیل در دندانپزشکی کودکان برای درمان پالپ، اصلاح و ترمیم حفرهها و آسیبدیدگیها است. دندانپزشک در درمان پالپ بافت آسیبدیده پالپ را برمیدارد. عامل آنتیبیوتیک داخل دندان قرار داده میشود تا از رشد باکتریهای بیشتر پیشگیری شده و عصب باقیمانده در دندان حفظ شود. معمولاً پس از انجام این فرایند از روکش استینس استیل استفاده میشود.
روکشهای استینس استیل
این روکش در دندانپزشکی کودکان برای ترمیم دندانی که به دلیل پوسیدگی یا دندان قروچه به شدت آسیب دیده است مورد استفاده قرار میگیرد. این روکشها زمانی مورد استفاده قرار میگیرند که نتوان دندانها را به دلیل زیاد بودن آسیبدیدگی پر کرد. برای دندانهای جلویی از روکشهای استینس استیل که سطح جلویی آنها سفید است استفاده میشود تا زیباتر باشند.
کشیدن دندان
کشیدن دندان ممکن است در دندانپزشکی کودکان به دلایل مختلفی انجام شود. برخی از این دلایل عبارتند از عفونت، احتمال ابتلا به عفونت، آمادهسازی برای انجام اقدامات ارتودنسی، بینظمی و نامرتب بودن دندانها، رشد برخی دندانها پشت دندانها دیگر یا حفرههای بزرگ که نتوان آنها را ترمیم کرد.
نگهدارنده فضا (ارزیابی ارتودنسی اولیه)
نگهدارندههای فضا برای نگه داشتن مقدار کافی فضا برای دندانها دائمی به کار برده میشوند. زمانی که دندانهای شیری خیلی زودتر از حد میافتند، دندانهای کناری آنها ممکن است به سمت فضای خالی کج شوند. دندانها در فک مخالف ممکن است به سمت بالا یا پایین حرکت کنند تا فاصله خالی را پر کنند.
از آنجا که دندانهای کنار فضای خالی به سمت این فضا حرکت میکنند، جای دندانهای دائمی را در فک میگیرند. زمانی که این اتفاق میافتد، دندانهای دائمی نامرتب شده و ممکن است کج شوند. در صورتی که این عارضهها تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است به انجام اقدامات گرانتر و پرهزینه تی ارتودنسی نیاز باشد. شناسایی به موقع اقدامات ارتودنسی، به دندانپزشک این امکان را میدهد که برای رشد آتی دندانهای دیگر برنامهریزی کند. دندانپزشکی کودک هم چالشهای خاص خود را دارد اما با همکاری دندانپزشک، والدین و کودک میتواند به یک تجربه عالی تبدیل شود.