برخی عادت‌های غذایی خاص به عنوان عادت‌هائی که باعث خرابی تجهیزات ارتودنسی و همچنین افزایش خطر دندانی می‌شوند، شناخته شده‌اند. وقتی بهداشت دهان به خوبی رعایت شود، سیم‌کشی دندان‌ها هیچ تاثیر بدی بر دندان‌هایتان نمی‌گذارد. به جز حفظ بهداشت دهان، لازم است که نسبت به آنچه می‌خورید و عادت‌های دندانی‌تان، دقیق باشید. در واقع برخی غذاها و عادت‌های غذائی می‌تواند باعث خرابی تجهیزات ارتودنسی به کار رفته در دهان شما شده و ممکن است سبب افزایش دفعات ملاقات شما با دندانپزشک جهت ترمیم آنها و طولانی‌تر شدن دوره درمان گردد. بنابراین برخی قواعد پایه برای به حداقل رساندن این معایب توصیه می‌شوند.
استفاده از تجهیزات ارتودنسی مثل سیم‌کشی، قطعاً بعد از به پایان رسیدن درمان، لبخند زیبائی را به همراه خواهد آورد. اگرچه درمان‌های ارتودنسی با هدف سازگاری با سبک زندگی شما، طراحی شده‌اند اما در برخی موارد لازم است تغییراتی را در رژیم‌های غذائی خود به وجود آورید تا جلوی آسیب دیدگی سیم‌کشی دندان‌ها گرفته شده و درمان ارتودنسی طولانی‌تر نشود. متخصصین ما، بهترین رژیم غذایی در هنگام درمان ارتودنسی را می‌توانند برای شما توصیه نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت، با شماره در کلینیک دندانپزشکی تماس بگیرید.
غذاهایی که نباید مصرف شوند
وقتی تجهیزات ارتودنسی روی دندان‌های شما مورد استفاده قرار گرفته‌اند اجتناب از مصرف یا حتی کنار گذاشتن کامل برخی غذاهای خاص از رژیم غذایی، جهت پیشگیری از خرابی یا شل شدگی تجهیزات لازم است.
همچنین گاهی ممکن است لازم باشد تغییری در نحوه‌ی جویدن غذاها در دوره‌ی درمان ارتودنسی به وجود آورده یا نسبت به جویدن غذا احتیاط کنیم تا از خرابی یا آسیب دیدگی اجزای تجهیزات ارتودنسی،سیم‌ها و غیره که برای دندان‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند اجتناب کنید.
غذاهای سفت و خشک
غذاهای سخت و خشک مانند:
- غذاهای سخت و خشک به این دلیل که خطر بالاتر شکستگی یا جدا شدن تجهیزات ارتودنسی را در پی دارند. مصرف چنین غذاهائی در دوره‌ی درمان مطلقا ممنوع بوده و باید آنها را از رژیم غذائی خود حفظ کنید.
- سبزیجات خام (هویج، کرفس، تربچه و غیره) و میوه‌های تماماً خام مانند سیب و میوه‌هائی که هنوز کامل نرسیده‌اند. با این حال می‌توانید این میوه‌ها را تا زمانی که نرم می‌شوند بپزید یا شکل پوره یا رنده شده این میوه‌ها را به صورت خام مصرف کنید.
- آجیل بسیار سفت مانند بادام، بادام زمینی، فندق، پسته و غیره باید تا سرحد ممکن این آجیل‌ها را به صورت خرد شده یا تکه تکه شده در تکه‌های نازک مصرف کنید.
- آبنبات‌های سفت
- استفاده از پاپ کرن بسیار مضر است. دانه‌های سفت و بازنشده ذرت در پاپ‌کرن به سختی جویده و له می‌شوند و می‌توانند زیر لثه گیر کرده باعث عفونت شوند. لثه‌ی عفونی باعث آهسته شدن حرکت دندان می‌شود.
- سیب زمینی سرخ شده‌های کوچک و سفت یا آنهایی که لبه‌هایشان بیش از اندازه سرخ شده است. می‌توانید از مصرف سیب‌زمینی سرخ کرده‌های خیلی کوچک اجتناب کنید یا لبه‌های سفت آنها را جدا کنید یا صرفاً قبل از خوردن سیب زمینی سرخ کرده آنها را به قطعات کوچک تبدیل کنید.
- اگر هوس غذاهای شل کرده‌اید می‌توانید از چیپس سیب‌زمینی‌های نرم‌تر استفاده کنید یا انواع دیگری چیپس‌های سیب‌زمینی را کنار بگذارید و قبل از جویدن چیزهای سخت آنها را نرم‌تر کنید.
- برخی انواع تنقلات ممکن است بسیار سفت و خشک باشند، و مصرف آنها در وضعیت خشک به دندان‌ها آسیب برساند بنابراین خوردن آنها بدون نرم کردن‌شان با شیر یا انواع دیگر مایعات ممنوع است.
خوردنی‌های چسبناک
مصرف خوردنی‌های چسبناک نیز در دوره‌ی درمان ارتودنسی ممنوع است چون می‌توانند بین اجزای تجهیزات ارتودنسی بچسبند. اگر تلاش کنید خوردنی‌های چسبناک را پاک کنید ممکن است به تجهیزات ارتودنسی و یا سیم‌ها آسیب برسانید. هر آسیبی که به تجهیزات وارد شود ممکن است نیاز به تعویض آنها را به وجود آورد.
مصرف هر نوع آدامس بدون هیچ استثنائی ممنوع است. اگر می‌خواهید بعد از هر وعده غذائی دهانتان را خوشبو کنید می‌توانید دندان‌هایتان را مسواک بزنید با این حال نباید بیش از حد این کار را انجام دهید چون لثه‌ها را تحریک می‌کند.
کارامل‌های چسبناک، شیرینیهای چسبناک، انواع مختلف شیرینیهای میوه‌ای، مارش ملو‌های بزرگ و هر نوع آبنباتی که بتواند به تجهیزات بچسبد، و یا هنگام شل شدن‌شان در دهان چسبناک شوند ممنوع هستند.
عادت‌هائی که باید در هنگام درمان یاد بگیرید
حفظ یک رژیم غذایی متعادل در دوره درمان ارتودنسی ضروری است با این حال برخی عادت‌های خوراکی که معمولاً در حالت عادی که از تجهیزات ارتودنسی استفاده نمی‌کنید زیانی ندارند باید در دوره درمان حذف شوند.
اجتناب از گازگرفتن با دندان‌های جلوئی
دندان‌های جلوئی ممکن است به واسطه استفاده از تجهیزات ارتودنسی دردناک شوند. گاز گرفتن خوردنی‌ها با دندان‌های جلوئی می‌تواند ناراحت کننده باشد و همچنین روی تجهیزات ارتودنسی فشار می‌آورد و ممکن است باعث آسیب دیدگی آنها شود. وقتی از تجهیزات ارتودنسی استفاده می‌کنید بایدعادت خوردن غذاها با گازهای کوچک را یاد بگیرید تا از فشردن آنها در ابتدای غذا خوردن با دندان‌های جلوئی اجتناب کنید. دندان‌های عقبی تنها دندان‌ها برای جویدن غذا هستند.
صرف نظر از مصرف غذایی ممنوعه در دوره درمان ارتودنسی ، مثل سیب یا هر میوه سفت دیگری، باید از گاز گرفتن با دندان‌های جلویی اجتناب کنید.
- پیتزاهای برشته و سفت شده
- شیرینی جات
- چوب شور و سایر تنقلات مشابهی که سفت هستند.
علاوه بر حساسیت بالای دندان‌های جلوئی در دوره‌ی درمان، باز کردن دهان نیز ممکن است به خاطر استفاده از تجهیزات، محدود باشد بنابراین توصیه می‌شود وعده‌های غذائی خود را با چاقو به قطعات کوچک‌تر تبدیل کرده و سپس آنها را با چنگال یا دست میل کنید.
عادت‌هائی که باید در دوره درمان و پس از آن کنار بگذارید
علاوه بر ممنوعیت مصرف برخی خوردنی‌ها به خاطر خطر آسیب دیدگی یا جداشدگی اجزای تجهیزات ارتودنسی ، بعضی عادت‌های خاص نیز که ممکن است به تجهیزات ارتودنسی آسیب رسانده یا دوره‌ی درمان‌تان را بی‌جهت طولانی نمایند کنار بگذارید. بنابراین توصیه می‌شود تلاش‌های لازم را به کار گیرید تا این عادت‌ها را در دوره درمان رها کنید و ترجیحاً بعد از دوره درمان نیز به سراغ آنها نروید چون برای بهداشت دهانتان مناسب نیستند:
از جمله عادت‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- جویدن مداد، قلم یا هر شیء سخت دیگری به واسطه‌ی حواسپرستی یا افزایش تمرکز
- جویدن ناخن‌ها یا تلاش برای کندن مواد آرایشی اطراف ناخن یا روی خود ناخن با دندان
- تلاش برای باز کردن بسته‌بندی‌های پلاستیکی سفت یا سخت با دندان
نکات مربوط به قبل و بعد از ارتودنسی
قبل از قرار ملاقات ارتودسی ، غذای مناسبی مصرف کنید. ممکن است مصرف غذا بلافاصله بعد از ملاقات، در صورت حساس بودن دندان‌هایتان دشوار باشد.
بعد از نصب تجهیزات ارتودنسی (بستن براکت‌ها) و هر زمان که سیم ارتودنسی عوض می‌شود، بهتر است که غذای نرم‌تری برای یک دوره 48 ساعته مصرف کنید. این کار به شما کمک می‌کند خود را با تجهیزات ارتودنسی سازگار کنید و در عین حال اطمینان حاصل کنید که براکت‌ها یا همان اجزای تجهیزات ارتودنسی محل مناسب خود را حفظ می‌کنند. ممکن است یکی از غذاهایی که در فهرست زیر آمده برای درست کردن رژیم غذایی ارتودنسی نرمی که شما را راضی می‌کند مورد استفاده قرار دهید.
- تخم مرغ به هر شکلی: تخم مرغ نیمرو، املت یا خاگینه و غیره
- انواع مختلف بلغور
- پنکیک‌ها، برش‌های نان و نان‌های تست
- سوپ‌ها
- سیب‌زمینی پخته شده و سبزیجات پخته شده
- برنج و پاستای پخته شده (اسپاگتی ماکارونی و غیره)
- ماهی پخته شده
- غذاهای نرم کامل
- کیک، موز، بستنی‌های نرم (بدون قیف) ماست، پودینگ برنج، پودینگ‌های فوری، پنیر
- میوه‌های شیرین، موز له‌شده، میوه‌های یخ‌زده (که از قبل یخ آنها باز شده)، غذاهای کودک موجود در بازار یا خانگی
- انواع غذاهای نرم و مکمل‌های غذائی مایع
مراقبت‌های سیم‌کشی بعد از غذا خوردن
صرف نظر از نوع غذایی که در هنگام ارتودنسی دندان‌هایتان استفاده می‌کنید، لازم است که فضای بین دندان و اطراف سیم‌ها را کاملا تمیز نگه دارید. این به معنای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بعد از مصرف وعده‌های غذائی برای جلوگیری از انباشته شدن پلاک و پوسیدگی دندان است.
مسواک زدن
بعد از مصرف غذا، مسواک بزنید. وقتی روی دندان‌هایتان سیم دارید، لازم است که دندان‌هایتان را بیشتر از حد نرمال مسواک بزنید. غذا به راحتی در لابلای سیم‌ها به دام می‌افتد و می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شده و حتی به سیم‌های روی دندان‌ها آسیب بزند بنابراین لازم است بعد از هر بار غذا خوردن، دندان‌هایتان را مسواک بزنید.
نخ دندان کشیدن
حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از نخ دندان در حالی که دندان‌هایتان سیم‌کشی شده اندکی دشوارتر است چون سیم‌ها سر راه نخ دندان قرار می‌گیرند با این حال، استفاده از رشته‌های ظریف‌تر نخ دندان کمک می‌کند. برای این منظور می‌توانید از ابزار رشته‌ساز نخ دندان استفاده کنید. حدود 5 اینچ نخ دندان را اطراف حلقه رشته‌ساز گذاشته سپس رشته‌ساز را بکشید تا بتوانید نخ دندان را بگیرید (بالای سیم) آن را بین دندان‌هایتان عبور دهید سپس نخ دندان را از رشته‌ُساز خارج کنید تا دندان‌هایتان نخ‌کشی شوند.