دندانها در اثر عدم رعایت بهداشت و تغذیه نادرست، در معرض پوسیدگی قرار میگیرند. اگر برای درمان این پوسیدگیها زود اقدام و آنها را ترمیم كنیم، نیاز به تداخل و دستكاری چندانی از سوی دندانپزشك نخواهند داشت و به راحتی ترمیم میشوند. اما گاهی پوسیدگیها چندان پیشرفت میكنند كه نسج زیادی از دندان از بین میرود و ساختمان دندان تا حد زیادی تخریب میشود. برای درمان این دندانها و بازسازی دوباره آنها، روكش دندان و یا کشیدن دندان و پس از آن ایمپلنت توسط متخصص ایمپلنت به كمك آمدهاند. به كمك این روكشها دندان دوباره ساخته میشود و میتوان امید داشت كه تا چند سال دندان به كمك روكش در دهان باقی ماند.روکش همچنین برای بعد از پرکردن دندان مورد استفاده قرار می گیرد.
روکش دندان چیست ؟
در طی درمان ترمیم دندان، دندانپزشک پوسیدگی دندان را تراش داده و دندان را عاری از هرگونه پوسیدگی می نماید و دندان را با مواد مخصوص ترمیم دندان پر می کند. حال اگر نسج سالم باقی مانده دندان استحکام کافی داشته باشد و بتواند مواد پرکردگی را به خوبی نگه دارد نیازی به انجام درمان روکشهای دندانی نیست.ولی اگر دندان ترمیم شده، استحکام کافی نداشته باشد و احتمال بروز شکستگی دندان در حین جویدن زیاد باشد، آن دندان نیاز به روکش دارد.معمولا دندانی که نیاز به روکش دارد دندانی است که درمان ریشه (عصب کشی) شده است. البته لازم به ذکر است که این طور نیست که هر دندانی که درمان ریشه(عصب کشی) شده است نیاز به روکش دندان داشته باشد.
پس می توان گفت دندانی نیاز به روکش دارد که هم عصب کشی شده و هم پرکردگی بسیار وسیع و حجیم دارد یعنی احتمال بروز شکستگی در آن زیاد است.
دندانپزشكان تاكید میكنند این تصور كه همیشه برای استحكام بیشتر دندان باید سراغ روكش برویم، اشتباه است. بزرگترین عیب روكش، تراش دندان است و با توجه به اینكه عمر متوسط روكشهای معمولی بین هشت تا ده سال است، در درازمدت طول عمر دندان كاهش خواهد یافت.
کاربردها
روکش دندان با توجه به مواد به کار رفته در آنها در موارد زیر استفاده میشود:
• دندانهایی که به علت پرکردگی وسیع شکننده هستند.
• دندانهایی که تاجشان شکسته باشد یا نسج باقیماندهٔ دندان توانایی نگهداشتن پرکردگی را نداشته باشد.
• در دندانهایی که معالجهٔ عصب شدهاند، از آنجایی که مقدار زیادی از نسج مینا و عاج برداشته میشود و نیز به علت قطعشدن تغذیهٔ داخلی و خشکشدگی نسبی بافت دندان، و یا به علت تغییررنگ ناشی از خونریزی دندانی و یا بیماری پالپ استفاده از روکش دندان توصیه میشود.
• در ترمیم زیبایی دندانهای بدرنگ یا بدشکل.
• برای ترکهای دندانی.
• بازسازی سطوح جوندهٔ دندان.
انواع روکش دندان
1- روکش چینی فلزی (PFM): که بخش درونی (Frame) آن از فلز و بخش بیرونی آن از جنس چینی دندانپزشکی ساخته می شود. فریم فلزی می تواند از طلا یا آلیاژهای نیکل، کروم و کبالت ساخته شود.
2- ژاکت کراون: که فاقد بخش پشتیبانی کننده درونی (فریم) است. این نوع روکش به دلیل توانایی کمتر در تحمل فشارهای ناشی از جویدن به دلیل فقدان فریم، در دندان های جلو کاربرد دارد. روکش دندانهای جلو به دلیل حذف لایه فلزی، شفافیت بیشتر و نیاز کمتری به تراش دندان دارد.
3- روکشهای تمام چینی: در این روش، بخش درونی (فریم) به جای فلز از نوعی سرامیک تقویت شده به عنوان هسته مرکزی استفاده می شود. این روش گران تر از روش PFM بوده و در موارد وجود حساسیت به هر نوع فلز در بیمار یا به دلایل زیبایی، مورد استفاده قرار می گیرد.
وقتی یک دندان کشیده می شود، احتمالا یک فضای خالی بین دو دندان ایجاد می شود. انواع بریج دندان برای جایگزین کردن دندان از دست رفته به کار می رود. بریج در واقع نوعی روکش دندان است. به این ترتیب که دندانپزشک دو دندان کناری ناحیه بی دندانی را تراش می دهد و یک پروتز که متشکل از سه دندان مصنوعی است، روی این دو دندان و ناحیه بی دندانی می گذارد.
مراحل روکشهای دندان
مراحل انجام روکش دندان به این ترتیب صورت می گیرد:
آمادهسازی دندان:
دندانپزشک، بهمنظور ایجاد محل قرارگیری روکش، بخش بیرونی دندان را تراش میدهد. همه پوسیدگیها نیز میبایست از میان برداشته شوند. گاهی بهمنظور حمایت و افزایش پایداری روکش، ساختارهای اضافی نیز مورد نیاز میباشند. در این موارد، دندانپزشک ممکن است هسته دندان را بهتدریج بازسازی کند تا استحکام افزایش یابد.
قالبگیری:
در این مرحله، مدلی دقیق برای روکش، ایجاد میشود.
قرارگیری روکش موقت:
معمولاً کمتر از دو هفته زمان لازم خواهد بود تا روکشهای دندانی در لابراتوار ساخته شود و تا آن زمان، یک روکش موقت روی دندان شما قرار میگیرد. در این چند روز، دندان ممکن است به سردی یا گرمی حساس باشد و ضمناً از جویدن آدامس و غذاهای چسبناک نیز خودداری کنید.
ساختن روکشهای دندانی:
با استفاده از مدل ایجاد شده، روکش دندان توسط دندانپزشک و یا تکنیسین لابراتوار دندانپزشکی ساخته میشود.
قرارگیری روکش دندان در محل:
پس از آماده شدن روکشهای دندانی، دندانپزشک آن را روی دندان قرار داده و اگر لازم باشد اصلاحات و تغییرات نهایی انجام میپذیرند. سپس ظاهر روکش و نحوه احساس آن در دهان، مورد ارزیابی قرار میگیرد. اگر شما و همچنین دندانپزشک، از ظاهر روکش دندان و نحوه احساس آن رضایت داشتید، با استفاده از سمان روکش در محل خود تثبیت خواهد شد.
مزایای روکش کردن دندان
درمان با روکش، در مواردی که تاج دندان دچار تخریبهای ناشی از پوسیدگی وسیع، ضربات، شکستگی یا تضعیف ساختار دندان پس از درمان ریشه شده باشد، ضروری است.
قضاوت و تشخیص دندانپزشک در روکشگذاری دندان پس از درمان ریشه، نقش اصلی را دارد.
مهمترین مزیت روکشها حفظ ساختار دندان در برابر شکستگی و نیز حفظ سلامت بافتهای اطراف دندان است، اما به هر حال 1 تا 5/1 میلیمتر از نسج دندان، طی فرآیند ترمیم تراش میخورد و اهمیت مراقبت از آن را برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند برابر میکند.
عوارض روکش دندان
از مهمترین عوارض روکشهای دندانی این است که دندان شما تراش می خورد و اگر از آن به خوبی مراقبت نکنید بعد از چند سال پوسیده شده و از بین میرود.
باندینگ کامپوزیت، یکی از سادهترین و کم تهاجمترین عملهای زیبایی دندان است. در این روش، از مادهای رزینی همرنگ دندانها با نام کامپوزیت دندان ، برای اصلاح رنگ و شکل دندانها استفاده میشود. باندینگ کامپوزیت قادر است به سادگی لب پریدگیها، شکستگی ها، پوسیدگی و تغییر رنگ دندانها را ترمیم کند. این کامپوزیتها بر خلاف ونیرهای سرامیکی که در آزمایشگاه ساخته میشوند و نیازمند برداشتن بخش زیادی از ساختار سالم دندان هستند.
تنها در یک جلسه و با حداقل آسیب به دندان، مورد استفاده قرار خواهند گرفت. عمل باندینگ دندانها، برای بیمارانی با مشکلاتی اندک یا افرادی که نیازمند ترمیم سریع دندانهای خود، به دلیل لب پریدگی کوچک دندانها هستند، درمان مناسبتری خواهد بود. برای اطلاع از قیمت باندینگ دندان هم باید با پزشک مشورت نمایید. در صورتی که دندان روکش شده از کیفیت مطلوب درمان به لحاظ وضعیت عصب کشی، پروتز تاج و لثه برخوردار باشد منعی به لحاظ اعمال ارتودنسی و روکش دندان ندارد.
قیمت روکش دندان
هزینه روکش کردن دندان بسته به جنس آن و دستمزد دندانپزشک و هزینه لابراتوار میتواند متفاوت باشد.
منظور از جنس روکش دندان بیشتر نوع آن است که غالبا فلزی، سرامیکی ، پرسلن باند شده به فلز و یا زیرکونیوم ( یا همان روکش دندان زیرکونیم ) میباشد. انتخاب بهترین نوع روکش دندان باید توسط دندانپزشک انتخاب شود. معمولا ارزانترین روکشها، همین روکشهای پرسلن باند شده به فلز هستند که البته قیمت روکشهای دندان در آنها هم به آلیاژ زیر آن بستگی دارد . اما با آلیاژ مرسوم در لابراتوارهای دندانی ، به صرفه ترین هزینه روکش دندان را دارند.
2 دیدگاه ها