چرا بیماران از عصب کشی می‌ترسند؟
واقعیت این است که عصب کشی نباید برای بیمار ترسناک باشد، چون با بی‌حسی موضعی حین کار، دردی احساس نخواهند کرد. بعد از تمام شدن کار هم با مصرف ضددرد‌ها در یکی دو روز اول، دردی بعد از درمان حس نخواهد کرد، اما یک تجربه ناخوشایند قبلی یا آنچه اطرافیان بیمار به او منتقل می‌کنند، باعث می‌شود به عصب کشی بدبین شود و از آن هراس داشته باشد!
اصطلاح رایج «عصب کشی» هم که ترکیبی از واژه‌های «عصب»، «کشتن» یا «کشیدن» است، استرس بیشتری به بیماران منتقل می‌کند، در حالی که اصطلاح درست «درمان کانال ریشه» است.
توضیح کاری که در درمان ریشه (همان عصب کشی) انجام می‌شود، ساده است.
دندانپزشک بعد از برداشتن پوسیدگی‌ها یا نسج دندانی، به کانال‌هایی که داخل ریشه دندان قرار دارند، دسترسی پیدا می‌کند.
این کانال‌ها فقط حاوی عصب نیستند و حتی در بعضی موارد عصب آنها ممکن است به علت کاهش خونرسانی، از بین رفته باشد، اما باکتری‌ها و محصولات آنها در این کانال‌ها وجود دارند.
به علاوه، عروق خونی، سلول‌های مختلف و حتی احتمالا عروق لنفی در این کانال‌ها وجود دارد.این کانال‌ها که با پوسیدگی یا ورود میکروب‌ها از ترک‌ها آلوده شده‌اند، عفونت را تا پای ریشه می‌برند و باعث می‌شوند در اثر واکنش‌های التهابی، استخوان دور ریشه دندان دچار التهاب و تحلیل شود و از بین برود.
کاری که دندانپزشک انجام می‌دهد، این است که جلوی این روند را قبل از رخ دادن بگیرد یا اینکه بعد از اتفاق افتادن، آن را درمان کند.
این کار با خارج کردن محتویات کانال ریشه و تمیز کردن آنها، شکل دادن کانال‌های ریشه به نحوی که مواد دارویی شستشودهنده تا انتهای کانال‌ها برسد و در آخر با پرکردن کانال‌های ریشه طوری که کاملا چفت و بست شوند و امکان عبور میکروب‌ها و محصولاتشان از مسیر آنها کاهش یابد، انجام می‌شود.
این اقدام‌ها، یک تا سه جلسه طول می‌کشند. درمان کانال ریشه (عصب کشی) به هیچ‌وجه درمان دردناک یا ترسناکی نیست و فقط درصد خیلی کمی از بیماران بعد از تمام شدن کار، ممکن است دچار درد شدید شوند که آن نیز در نهایت با داروها قابل کنترل است، بنابراین از عصب‌کشی نترسید.
عصب کشی در بارداری؟
اما مواقع بسیاری وجود دارد که خانم های باردار با درد شدید به مراکز دندانپزشکی مراجعه می کنند.بیشتر این دندان ها نیاز به درمان ریشه ( عصب کشی ) دارند. ولی به خاطر دیدگاه اشتباهی که از سوی بیماران وجود دارد ( دندانپزشکان هم متاسفانه مجبور به تمکین به آن) شده اند، بسیاری از مراکز از ارائه خدمات به خانم های باردار مخصوصا در سه ماهه اول و سوم خودداری می کنند.
حقیقت این است که درمان عصب کشی برای زنان باردار عادی در تمام دوران بارداری قابل انجام است. هرچند ، ترجیح داده می شود که این درمان ها بیشتر در سه ماهه دوم صورت گیرند.
درد یه پدیده آزار دهنده است که تمام جنبه های جسمی، روانی و اجتماعی انسان ها را می تواند مختل کند.زنان باردار که دچار درد های با منشا دندانی باشند، احتمالا به دلیل تاثیرات درد بر فعالیت های روزمره شان،آسیب هایی را حتی متوجه جنین خود کنند.
ماندگاری
عصب کشی دندان ها در 95% موارد موفقیت آمیز است و می تواند برای تمام عمر فرد ماندگاری و دوام داشته باشد. مهمترین کاری که برای حفظ درمان ریشه دندان لازم است انجام شود استفاده از ترمیم های دائمی (پر کردگی یا عاج) بر روی دندان بلافاصله پس از عصب کشی و حفظ سلامت دهان و دندان است.
دندانی که دارای عصب کشی است هنوز می تواند دچار پوسیدگی شود و به همین خاطر بیمار باید از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای حفظ سلامت دندان خود بطور مرتب استفاده کند. با توجه به اینکه پس از درمان ریشه دندان هیچ عصبی در دندان وجود ندارد، بیمار هیچ علائمی یا نشانه ای از ایجاد پوسیدگی در دندان خود مشاهده نخواهد کرد. در این حالت دندان فقط زمانی آسیب می بیند که دچار شکستگی شود یا یک آبسه دیگر در اطراف آن ایجاد شود.
مراقبت هاي پس از عصب كشي
براي چند روز اول پس از درمان ( ميانگين 10 روز ) دندان درمان شده امكان دارد دردهاي كم يا زيادي داشته باشد ؛ به طوريكه اين دردها در روزهاي اوليه ( 2 تا 3 روز اول ) بيشتر بوده و به صورت دردهاي خود به خود و ضرباندار و حساسيت دندان به لمس و فشار ، خود را نشان مي دهد و پس از اين مدت ، دردهاي خود به خود به تدريج كمتر شده و فقط به هنگام ضربه ( غذا خوردن يا برخورد دندان به دندان فك مقابل ) درد مي گيرد و در نهايت دردها كاملاً از بين مي رود .
در مواردي به علت وجود التهاب شديد و يا عفونتهاي قبل از درمان ، اين دردها مي توانند حادتر و شديدتر بوده و گاه همراه تورم باشد كه جاي نگراني نداشته ، واكنش طبيعي بدن به تحريك و درمان انجام شده مي باشد كه با كمك داروها و گذشت زمان ، اين حالت حاد از بين مي رود . بنابراين لازم است داروهاي تجويز شده را مطابق دستورالعمل مصرف نمائيد .
دنداني كه نياز به درمان ريشه دارد ، اغلب شديداً خراب و ديواره هاي ضعيف و شكننده اي دارد ، بدين لحاظ لازم است در در طي دوران پانسمان بسيار احتياط نمائيد و از غذا خوردن معمول با دندان پانسمان شده اجتناب نمائيد . فقط مواد غذايي نرم . در صورت تخليه كامل پانسمان حتماً براي تجديد پانسمان مراجعه كنيد ؛ ولي در صورتي كه تنها قسمت سطحي پانسمان تخليه شده باشد و عمق آن دست نخورده باشد ، نيازي به مراجعه نداريد .
سوالي كه بسياري از بیماران مي پرسند اين است كه اگر دندانم معالجه ريشه شده است ، چرا هنوز درد دارم؟
در مرحله ابتدائي درمان ريشه به علت قطع نمودن و خارج كردن عروق و اعصاب از كانال ريشه ، يك زخم و التهابي در اطراف ريشه دندان در استخوان ايجاد مي گردد و مانند هر جاي ديگري از بدن كه اگر عضوي قطع و مجروح شود ، محل آن تا مدتي دردناك و ملتهب خواهد بود ، در مورد دردهاي بعد از درمان ريشه هم علت درد ، زخم و التهاب ناحيه قطع عصب در استخوان اطراف ريشه دندان ( و نه در كانال ريشه تميز شده و پرشده ) مي باشد . بنابراين وجود دردهاي احتمالي بعد از درمان موجب نگراني شما نشود . حالت درد بر اساس شدت التهاب ، عفونت قبلي كانالها ، تعداد كانالها و …. در افراد مختلف فرق مي كند .
– درمان ریشه دندانها در بیش از 90 % موارد با موفقیت همراه است و عدم موفقیت آن گاه با انجام عصب کشی مجدد و قطع ریشه قابل نگهدار ی است.
-دندان عصب کشی شده بعلت نداشتن عصب به پوسیدگی ، سرما و گرما حساس نبوده و در صور ت بهداشت ضعیف براحتی پوسیده می گردد و بعلت خارج کردن عصب و محتویات پالپ دندان مرده همانند یک دندان زنده و محکم نبوده و باید از خوردن غذاهای سفت و شکننده اجتناب کرد . چنانچه پر کردگیهای تاج بسیار وسیع باشد جهت جلوگیری از شکستگی و عود پوسیدگی دندان باید روکش شود.