بسیاری از افراد در طول زندگی خود چندین بار به آفت دهانی دچار میشوند. آفت دهان اگرچه بسیار دردناک است اما خیلی سریع درمان میشود و هیچ مشکلی دیگری به وجود نمیآورند. اما در موارد نادری مشکلساز و جدی میشوند. آفت دندان معمولاً در بافت داخلی و مرطوب دهان (بافت غشایی) به وجود میآیند اگرچه آفت ها معمولاً بسیار کوچکاند اما اندازهی آنها از یک میلیمتر شروعشده و گاهی به چند سانتیمتر میرسد. آفت های دهان معمولاً رنگی خاکستری یا زرد مایل به سفید دارند و شبیه به یک دهانهی توخالی به نظر میرسند. همچنین حاشیههای برخی از آنها برجسته است. عصبهای دهان معمولاً به سطح پوست نزدیک هستند بنابراین هرگونه آسیبدیدگی در غشا باعث تحریک عصبها و ایجاد درد میشود و به همین علت خوردن، آشامیدن و انجام مراقبتهای دهانی سخت میشود.
اگر به آفت دهانی دچار شدید که با گذشت 10 تا 14 روز درمان نشد و از بین نرفت پیشنهاد میشود برای درمان آن هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه شود. اگر سیگار میکشید اهمیت این قضیه افزایش پیدا میکند. متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی ویستا نوع آفت دهانی شما را تشخیص داده و در صورت نیاز بهترین روش برای درمان آن را پیشنهاد میدهند. اگر بهطور مداوم و برای مدتهای طولانی آفت دهان شما را آزار میدهد، میتوانید با تماس با شماره 02122027384 و 02122023658 با روشهای درمانی مختلف آن آشنا شوید و یا برای تشخیص و درمان نوبت رزرو کنید .
انواع آفت دهان
زخمهای دهانی در 3 گروه دستهبندی میشوند: جزئی، شدید و هرپس یا تبخال
- آفت های دهانی جزئی رایجترین نوع آفت هستند و معمولاً 12 میلیمتر طول و شکلی بیضیشکل دارند. درد این نوع آفت معمولاً در طی چند روز آرام خواهد شد و جای آن در طی یک یا 2 هفته بدون هیچ اثری و بدون نیاز به درمان از بین خواهد رفت.
- نوع شدید آفت های زبان و دهانی قطری بیشتر از 12 میلیمتر دارند و زوایای آنها غیرعادی است.
- هرپس یا تبخال معمولاً در افراد بزرگسال رخ میدهد و میتوان گفت از هر 100 نفر 10 نفر به این بیماری مبتلا میشوند. این زخمها بیشتر از 3 میلیمتر طول ندارند، دارای زوایای غیرعادی میباشند و معمولاً در طی یک یا دو هفته درمان میشوند.
آفت دهانی معمولاً با تبخالها اشتباه گرفته میشود اگرچه این دو بیماری بسیار باهم متفاوت هستند. آفت در درون دهان ایجاد میشود درحالیکه تبخالها معمولاً بر روی لبها، چانه و اطراف بینی پدید میآیند. همچنین تبخالها مسری هستند و توسط ویروس هرپس سیمپلکس به وجود میآیند. از علائم آفت دهان می توان به تورم پوست در اطراف زخم، از دست دادن اشتها و … اشاره کرد.
دلایل
تصور میشود که آفت زبان و دهانی جزئی و ضعیف به دلیل آسیب سیستم دفاعی بدن به غشای مخاطی به وجود میآید. این آفت های دهانی میتوانند در موارد زیر پدیدار شوند:
- در هنگام آسیبدیدگیهای جزئی مانند زمانی که بهطور تصادفی زبان گاز گرفته میشود و یا بهوسیله مسواک به دهان ضربه وارد میشود.
- در هنگام استرس
- بعد از خوردن غذاهای مشخصی
- در زمان تغییرات هورمونی برای مثال در زمانهای مشخصی از چرخهی قاعدگی زنان
- در هنگام کمبود مواد مغذی مانند ویتامین B 12 و یا آهن و اسیدفولیک
دیگر انواع آفت دهانی میتواند به دلایل زیر به وجود بیایند:
- آسیبدیدگی، برای مثال آسیبهای ناشی از دندان مصنوعی و یا سایش نوک دندانها
- ویروسها شامل ویروس هرپس سیمپلکس (تبخال) و یا وارسیلا زوستر که باعث به وجود آمدن آبلهمرغان و زونا میشود.
- حساسیت به غذا و یا دارو
- مشکلات گوارشی مانند بیماری سیلاک و یا کورن
- ترک کردن سیگار
- سرطان دهان (بسیار نادر)
- رادیوتراپی در اطراف سر و گردن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
آفت دهانی بسیار دردناک به کمک مسکنهای قوی درمان میشود. این آفتها ممکن است نشانهای از یک عفونت ویروسی باشند. اگر فردی بهطور مداوم به آفتهای دهانی دچار شد ممکن است از کمبود مواد مغذی رنج ببرد و یا به بیماری سیلاک مبتلا باشد.
آفتی که با گذشت 3 هفته از بین نرفت و ظاهری غیرمعمول داشت باید به پزشک نشان داده شود. در مواردی نادر این آفت نشانه سرطان دهانی هست. اگر سرطان دهان زود تشخیص داده شود میتواند بهخوبی درمان شود. سرطان دهان در موارد زیر رایجتر است:
- مردان
- کسانی که بیش از 45 سال سن دارند.
- کسانی که بهشدت به سیگار اعتیاد دارند.
آفتهایی که در کنار دهان و در دیگر قسمتهای بدن به وجود میآیند ناشی از بیماریهای مربوط به دهان، دستوپا و یا بیماریهای آمیزشی هستند. اگر کسی به این نوع آفت دچار شد باید به پزشک مراجعه کند تا بیماری او بهدرستی تشخیص داده شود و درمان شود.
درمان آفت دهان
در برخی موارد برای جلوگیری از درد بیشتر به مراقبت بسیار کمی احتیاج است. همچنین در این دوران باید به آرامی مسواک زد چراکه ضربه زدن و آسیب دیدن آفت زبان و دهان بسیار دردناک است و گاهی مجبور میشوید که از شدت درد و عصبانیت مسواک خود را بشکنید. همچنین باید از غذاهای سفت و سخت که با آفت برخورد میکنند دوری شود. اگر استرس دلیل به وجود آمدن آفت میباشد باید تا جایی که ممکن است سبک زندگی بدون استرسی را دنبال کرد. اگر این امر ممکن نیست یادگرفتن چند تکنیک آرامشبخش بسیار مؤثر است. اگر لبخند زدن باعث درد بیشتر میشود نباید این لبخند بزنید.
در موارد شدیدتر دندانپزشک برای درمان آفت دارو تجویز میکند و یا پیشنهاد میکند تا از داروهای بدون نسخه استفاده کنید. این داروها شامل موارد زیر میشوند:
کورتیکواستروئیدها
این دارو به کاهش هر نوع تورمی کمک میکند و بهصورت پماد و یا قرص لوزی شکل در دسترس است. از انواع این دارو میتوان به هیدرو کورتیزون و تریامسینولون استامید اشاره کرد.
دهانشویههای کلرهگزیدین
این نوع دهانشویهها حاوی عناصری هستند که به درمان آفت زبان و دهان و دیگر بیماریهای مشابه کمک میکنند. این دهانشویهها حاوی مقادیری داروی بیحسی موضعی، آنتیبیوتیک و آنتیهیستامین هستند.
مسکنها
این مسکنها بهصورت ژل، اسپری و دهانشویه در دسترس هستند. از انواع این داروها میتوان به ژل کولین سالیسیلات و اسپری بنزیدامین اشاره کرد.
بیحسی موضعی
این داروی بیحسی قبل از خوردن و آشامیدن به محل آلوده به آفت تزریق میشود تا از درد بیشتر جلوگیری کند. از نمونههای این دارو میتوان به لیدوکائین اشاره کرد.
ویتامینهای مکمل و داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی
اگر فرد از کمبود ویتامینهای ضروری مانند ویتامین ب 12، آهن و فولیک اسید رنج ببرد این داروها برای وی تزریق میشود. داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی فقط در صورت بروز آفتهای دهانی شدید و دردناک تجویز میشوند.
درمان هورمونی
درمان هورمونی برای زنانی که در زمانهای مشخصی در چرخهی قاعدگی خود دچار آفت دهانی میشوند تجویز میشود. به این منظور از داروهای خوراکی جلوگیری از بارداری استفاده میشود.
داروهای خوراکی
این داروها شامل داروهایی میشوند که برای درمان دیگر بیماریها تجویزشده و میتواند به درمان آفت زبانی و دهانی نیز کمک کنند.
لیزرتراپی
لیزر تراپی در مطب پزشک یا دندانپزشک یک گزینه عالی است. لیزر عصبهای دریافتکننده درد را غیرفعال و واکنشی جانبی را فعال میکند. انرژی لیزر ذرات ویروسی را که در اطراف آفت پراکندهشدهاند را از بین میبرد، با از بین بردن قسمت انتهایی عصبها درد را کاهش میدهد و بهوسیلهی نور درمان آفت دهان را سرعت میبخشد. این درمان سریع و بدون درد است.
پیشگیری
برای مقابله با ویروسهایی که باعث به وجود آمدن بیماری در دستها، پاها و دهان میشوند هیچ واکسنی وجود ندارد. میتوان با انجام اقدامات زیر احتمال ابتلا به این بیماریها را کاهش داد:
- بهطور مدام دستان خود را با آب و صابون بشویید. مخصوصاً بعد از تعویض پوشک و یا استفاده از دستشویی
- بهطور مداوم وسایل جامد مانند اسباببازیها و سطوحی را که مرتباً لمس میشوند را تمیز و ضدعفونی کنید.
- از ارتباط نزدیک مانند بوسیدن، در آغوش گرفتن و استفاده مشترک از وسایل آشپزخانه و فنجان و لیوان باکسانی که به بیماریهای دستوپا و دهان مبتلا هستند بپرهیزید.
برای کسانی که به زخمهای دهانی مبتلا هستند بلعیدن بسیار دردناک است. اما بسیار مهم است که کسانی که به بیماریهای دست، پا و دهان مبتلا هستند بهاندازه کافی مایعات استفاده نمایند تا از کم آب شدن بدنشان جلوگیری شود. اگر فردی قادر به خوردن میزان کافی مایعات نباشد این مایعات باید از تزریق سرم به وی تزریق شوند.
5 دیدگاه ها