به یقین یکی از جلوه های گویا و لطیف در انسان لبخند زیبا و دلنشین اوست. زیبایی لبخند، حاصل هماهنگی و هارمونی اجزاء صورت و شکل دندان هاست. برای رسیدن به این هماهنگی شاید لازم باشد تغییراتی در فرم لثه ( اصلاح لبخند لثه ای ) ، طول دندان، فاصله دندانها و برجستگی دندانها ایجاد شود تا در نهایت لبخندی زیبا حاصل آید. در واقع روابطی میان اجزای صورت، اندازه هر عنصر، رنگ و شکل آنها در ترکیب با یکدیگر وجود دارد که رعایت تناسبات این روابط چهره را خواستنی و زیبا می کند. روشهای اصلاح طرح لبخند لامینیت، ارتودنسی ، روکشهای زیبایی و کامپوزیتهای نوری هستند.
طراحی لبخند (smile design)
دندانهای قدامی هر فرد طرح لبخند او را تشکیل می دهند. فردی که دندانهای جلوی دهانش فاصله دار یا نامنظم، نسبت به خط وسط صورت نامتقارن، کج و یا نا مرتب، شکسته و یا لب پریده، تیزیا دندانه داریا صاف شده و کوتاه ویا زیاده از حد بلندیا کوتاه باشد، یا در هنگام خنده لثه او بیش از حد نمایان شود یا در لبه لثه ای دندانها لبه سیاه روکش یا پرکردگی مشخص و لثه پف کرده یا به رنگ آبی یا بنفش باشد می تواند با اصلاح این نواقص ظاهری جذاب و لبخندی زیبا و اعتماد بنفس بیشتری را تجربه کند .در واقع اصلاح طرح لبخند راهی است برای به دست آوردن اعتماد بنفس بیشتر.
در صورتیکه دندانها نامنظم باشند با قرار دادن بریس روی دندانها در یک دوره 6 ماهه الی 2ساله می توان آن ها را جابجا کرد. اگر امکان ارتودنسی وجود نداشته باشد فقط برای منظم کردن دندانهای در معرض دید با روشهای سریع در کمتر از یک ماه و گاه کمتر از یک هفته می توان آنها را منظم کرد . این روشها با تغییر در حجم و شکل دندانه ی جلو آنها را مرتب و زیبا تر می کنند. گاه تنها با یک تراش یا پرداخت جزئی لبه دندان ها و گرد یا صاف کردن زوایای دندان می توان بر جذابیت لبخند افزود و چهره را زنانه تر، مردانه تر و یا جوان تر نشان داد.
ارتودنسی
زیبایی یکی از نعمت های خدادادی است که لازم است به هر شکلی حفظ و نگهداری شود. دندان ها نیز قسمتی از بدن هستند که علاوه بر سالم بودن، زیبایی آنها اهمیت به سزایی در ظاهر شخص و حتی نحوه گفت و گو و ارتباط برقرار کردن با دیگران دارد. لبخندی که با دندان های ردیف و سفید زده شود، به طور مسلم از دندان هایی نامنظم زیباتر و جذاب تر خواهد بود و مخاطب را بیشتر به خود جذب می کند. علاوه بر زیبایی، دندان های نامنظم، می تواند باعث خراب شدن زودتر دندان ها (به علت گیر کردن غذا) و ایجاد مشکلاتی در دستگاه گوارش و سایر دستگاه های بدن شود.
مکيدن شست يا انگشتان دست توسط نوزادان و کودکان خردسال رفتاری طبیعی و سالم محسوب مي‌شود. اغلب کودکان اين عادت را در حدود سن دو تا چهار سالگی ترک مي‌کنند. عوارض مکیدن انگشت معمولاً تا قبل از سن هفت سالگی برگشت‌پذير و قابل اصلاح است، زيرا کودکان تا اين سن هنوز دندانهای شيری خود را دارند. اما در صورتی که کودک بعد از سن هفت سالگی و در زمانی که دندانهای دائمی او در حال درآمدن هستند همچنان به مکيدن شست ادامه دهد، ممکن است مشکلات دائمی براي دندانهای او ايجاد شود.
اهداف ارتودنسی
در ارتودنسی 3 هدف عمده درمانی وجود دارد: 1. تغییر موقعیت دندانها برای ردیف و هماهنگ شدن آنها با استخوان فک که در هر سنی قابل انجام میباشد 2. درمان های فانکشنال یا ارتوپدیک: دندانپزشک به منظور تغییر موقعیت استخوانهای فکین برای رفع ناهنجاری های فکی قبل از اتمام سن رشد با کمک پلاک های متحرک قادر به اعمال نیرو به عضلات و متعاقبا به استخوان ها می باشد. 3. درمانهایی که به منظور آماده سازی وضعیت دندانها برای جراحی های فک و صورت انجام میگردد که درافراد بالای 18 سال با ناهماهنگی های استخوان فکین انجام می شود و پس از جراحی درمان نهایی ارتودنسی دندان تا چند ماه بعد از جراحی ادامه می یابد.در واقع میتوان گفت بخشی از روند درمان ارتونسی می باشد.
بهترین زمان برای انجام ارتدنسی
زمانی که اسم ارتودنسی را می شنویم به یاد شخصیت های کارتونی خارجی می افتیم که اکثرا ارتودنسی انجام داده اند که باید بدانید این شخصیت سازی ها آنهم در کارتون ها که بیشترین مخاطبشان کودکان هستند هدفی دارد و آن هدف ایجاد حسی است که کودکان بتوانند از این امکان بدون ترس بهره ببرند تا در سنین بالا به مشکل فرم فک و دندان ها بر نخورند.
دکتر دی لئون معتقد است که در هر سنی می توان برای زیباتر شدن لبخند و فرم دندان ها اقدام کرد اما به طور طبیعی و معمول بهترین زمان برای شروع به مراقبت های مربوط به زیبایی و نظم دندان ها یا همان ارتودنسی که بهترین و بالاترین نتیجه مثبت را حاصل می کند زمان آغاز دیده شدن بی نظمی در دندان هاست که همان زمان ریخته شدن دندان های شیری و اتمام رشد دندان های دائمی است.
سایر نظرات
سازمان دندانپزشکان آمریکا بهترین زمان برای معاینات دندان پزشکی را سن 7 سالگی و بهترین زمان برای آغاز ارتودنسی البته بعد از تشخیص به نیاز 8-9 سالگی می دانند چرا که در این سن طیف رشد مجدد و تغییرات دندان ها قابل تشخیص است و اگر مشکلی در شکل دندان ها و یا حتی سلامت آنها وجود داشته باشد در بهترین زمان تشخیص داده می شود.
در این سنین به دلیل شروع رشد دندان های آسیاب بزرگ دندانپزشک توانایی ارزیابی حالات و فرم بندی دندان ها را دارد و به راحتی می تواند تشخیص دهد که فک بالا و پایین در چه زاویه ای نسبت به عقب و جلو بودن قرار خواهند گرفت. نظر کلی دندانپزشکان ایران و کشورهای اروپایی و آمریکایی بر این است که حداکثر فرصت زمانی تا 10 و تعداد معدودی تا 12 سال است و بعد از آن نتیجه دلخواه به راحتی حاصل نمی شود و بعد از این سنین رشد دندان ها و فک تا حد بالایی کامل شده اند.
نحوه عملکرد دستگاه های ارتودنسی چگونه است؟
دستگاه های ارتودنسی با اعمال نیرو روی دندان موجب جابه جایی آنها می شوند. این نیروها در حد نیروهای بیولوژیک هستند و دندان پزشک با اطلاع کامل از میزان آنها و محاسبه با روش های خاص درمانی اقدام به اعمال آنها می کند. پس از هر جلسه درمانی درد اندکی به وجود می آید که علت آن فعال سازی دستگاه توسط دندان پزشک است. معمولا این درد ۳ تا ۵ روز به طول می انجامد و تا فعال سازی بعدی از بین می رود. برای رفع این درد می توان مسکن مصرف کرد. استفاده کوتاه مدت از داروهای ضدالتهاب هیچ گونه مغایرتی با درمان های ارتودنسی ندارد (استفاده بلند مدت از داروهای مسکن توصیه نمی شود).